Amnesty: Oekraïne moet geweld op EuroMaidan bestraffen

Een jaar na het bloedige neerslaan van de protesten op het EuroMaidan blijven slachtoffers van het politiegeweld nog steeds wachten op gerechtigheid, zegt Amnesty International. Obstakels zijn volgens de mensenrechtenorganisatie de diepgewortelde straffeloosheid, gebrekkige expertise en soms zelfs opzettelijke obstructie.

  • Marco Fieber (CC BY-NC-ND 2.0) 'Indien er niets verandert, zal gerechtigheid voor de slachtoffers van EuroMaidan uitblijven en zal de vicieuze cirkel van straffeloosheid, die de mensen juist deed protesteren, niet doorbroken worden.' Marco Fieber (CC BY-NC-ND 2.0)
  • Ivan Bandura (CC BY 2.0) 'Er heerst al lang een cultuur van straffeloosheid voor de Oekraïense politiediensten en die moet doorbroken worden.' Ivan Bandura (CC BY 2.0)

‘Er moet gerechtigheid zijn voor iedereen.’

In het rapport Ukraine: A Year After Maydan, Justice Delayed, Justice Denied documenteert Amnesty het falen van de overheid om het geweld van de veiligheidstroepen te onderzoeken. De organisatie noemt het gebrek aan vooruitgang in het dossier bijzonder betreurenswaardig, en kenmerkend voor het falen van het Oekraïens strafrechtelijk systeem.

‘Het buitensporig en onnodig gebruik van geweld tijdens de protesten moet dringend onderzocht en bestraft worden’, Karen Moeskops, directeur van Amnesty International Vlaanderen. ‘Er heerst al lang een cultuur van straffeloosheid voor de Oekraïense politiediensten en die moet doorbroken worden. Er moet gerechtigheid zijn voor iedereen: niet alleen voor wie gedood werd, maar ook voor wie mishandeld werd.’

Vreedzaam protest

Wat in november 2013 begon als een vreedzaam protest tegen de weigering van de overheid om de associatieakkoorden met de EU te ondertekenen, groeide uit tot massale protesten. De demonstraties escaleerden tot gewelddadige confrontaties tussen demonstranten en veiligheidstroepen. Volgens de officiële cijfers stierven daarbij 105 mensen, onder wie 13 politieagenten.

Amnesty registreerde verschillende gevallen van onrechtmatig gebruik van geweld en meermaals details over willekeurig en buitensporig geweld aan de Oekraïense overheid. Tot nog toe is er echter geen aantoonbare vooruitgang in de dossiers die door Amnesty worden opgevolgd.

Tot op heden zijn slechts twee lager gerangschikte agenten veroordeeld nadat op camerabeelden te zien was dat ze een man dwongen in het openbaar naakt te staan in de vrieskou. De twee agenten kregen voorwaardelijke straffen van drie en twee jaar voor ‘het overschrijden van officiële bevoegdheden’. Verschillende andere politieagenten die ook betrokken waren bij het incident werden niet aangeklaagd.

Ivan Bandura (CC BY.0)

‘Er heerst al lang een cultuur van straffeloosheid voor de Oekraïense politiediensten en die moet doorbroken worden.’

Foltering

Vele demonstranten werden gefolterd en mishandeld.

De eerste demonstrant die het leven liet was de 21-jarige Serhiv Nihoyan. Hij werd op 22 januari vorig jaar geraakt in het hoofd en de nek. De identiteit van de schutter is nog steeds onbekend. Vele demonstranten werden gefolterd en mishandeld.

Een 23-jarige man werd geslagen en bij zijn lippen tot aan een politievoertuig gesleept. Later verloor hij het bewustzijn toen de politie zijn genitaliën met traangas bespoot.

Iryne Rabchenyuk, een 51-jarige vrouw die de protesten gadesloeg, werd met een wapenstok in het gezicht geslagen door een politieagent en raakte permanent blind aan een oog.

Vrijwel alle slachtoffers met wie Amnesty International sprak, vertelden dat ze niet zijn verhoord als slachtoffers van een misdaad maar als vermeende daders. Nu, vele maanden na het indienen van hun klachten is nog niemand van hen op de hoogte gehouden van de vooruitgang van het onderzoek.

Gesaboteerde onderzoeken

‘Indien er niets verandert, zal gerechtigheid voor de slachtoffers van EuroMaidan uitblijven.’

Na de val van president Viktor Janoekovitsj was de nieuwe overheid er volgens Amnesty snel bij om de president en zijn entourage aan te duiden als de voornaamste schuldigen voor de mensenrechtenschendingen op en rond Maidan.

De nieuwe Oekraïense autoriteiten zouden meermaals beloofd hebben om krachtdadig alle mensenrechtenschendingen te onderzoeken en de verantwoordelijken te berechten.

‘Maar het onderzoek was tot nu toe gefocust op de dodelijke slachtoffers en de vermeende verantwoordelijkheid van topfiguren binnen de vorige regering’, zegt Karen Moeskops. ‘En veel verder dan beloftes is het voorlopig niet gekomen. Het onderzoek naar gewonde of mishandelde slachtoffers is zelfs nog niet of nauwelijks gestart.’

Openbare aanklagers met wie Amnesty International sprak, vermeldden verschillende obstakels voor de vordering van hun onderzoek. Onder meer de vernietiging van bewijs door veiligheidstroepen, de terughoudendheid van agenten om mee te werken, een gebrek aan middelen en overlappende bevoegdheden van verschillende onderzoeksinstanties werden aangehaald.

‘Amnesty erkent dat er veel dossiers onderzocht moeten worden en dat sommige zeer complex in elkaar zitten. Het grote probleem ligt echter niet hier maar bij het uitblijven van vergaande hervormingen aan de instellingen die verantwoordelijk zijn voor het onderzoeken van politiemisbruiken’, zegt Moeskops. ‘Indien er niets verandert, zal gerechtigheid voor de slachtoffers van EuroMaidan uitblijven en zal de vicieuze cirkel van straffeloosheid, die de mensen juist deed protesteren, niet doorbroken worden.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.