Asbest eist jaarlijks minstens 107.000 mensenlevens

GEZONDHEID

Asbest: ooit een wondermiddel, sinds 2005 volledig verboden in Europa. Toch is het sterk isolerende materiaal nog steeds aanwezig in overheidsgebouwen en private huizen, en eist het duizenden mensenlevens per jaar. “Europa heeft een plan nodig om asbest op een veilige manier te verwijderen.”

peternolansmith (CC BY-NC-ND.0)

“Duizenden mensen zijn gestorven, sterven of zullen nog sterven als gevolg van asbest”, zegt Francisco Puche van Málaga Amianto Cero, een Spaanse anti-asbestalliantie. “Het is een grote en onbekende factor, en de gevolgen ervan worden massaal verzwegen.”

Hij wijst in zijn eigen stad op een aantal watertanks op het dak van een gebouw, opgetrokken uit cement waarin asbestvezels verwerkt zijn. Maar vooral wijst hij op het gevaarlijke “spinnenweb” van asbest waarin veel mensen, vaak onbewust, verwikkeld zijn.

Asbest is nog steeds aanwezig in duizenden kilometers waterleidingen, openbare en particuliere gebouwen, magazijnen, tunnels, machines, schepen en treinen, niettegenstaande het geleidelijk aan wordt vervangen door andere materialen.

Puche waarschuwt voor de gevaren als mensen aanpassings- of breekwerken uitvoeren in materialen die asbest bevatten. Als asbest breekt, komen er fijne vezels vrij die zich via de luchtwegen of de mond ophopen in het lichaam.

Hij pleit bij Europa voor richtlijnen om op een veilige manier asbest te verwijderen. Asbest is in Europa verboden, maar nog vaak aanwezig in oudere gebouwen. Ondanks het verbod, blijft het gezondheidsrisico dus erg groot.

Agressieve tumor

“Ik heb altijd goed over mijn gezondheid gewaakt”, zegt Francisco Padilla (52) uit Málaga. “Ik heb nooit gerookt en ben altijd op de fiets naar het werk gegaan.” De man zit op een bank voor zijn huis en is in tranen. Enkele maanden geleden werd bij hem mesothelioom vastgesteld, een agressieve en kwaadaardige tumor gekoppeld aan beroepsmatige blootstelling aan asbest.

Het gebruik van asbest, een goedkoop brandwerend en isolerend materiaal, werd in Spanje verboden in 2002. Voorheen werd asbest er op grote schaal gebruikt in de bouw, de scheepsbouw, de staal-, auto- en de spoorwegindustrie.

Werknemers die beroepshalve met asbest in contact kwamen, liepen het risico op de ontwikkeling van mesothelioom, longkanker of asbestose. De symptomen ontwikkelen zich gemiddeld 30 tot 40 jaar na de blootstelling. Na de diagnose van mesothelioom overlijdt 80 procent van de patiënten binnen een jaar, slechts zeer weinig patiënten overleven het tweede jaar na de vaststelling van de ziekte.

Twee miljoen ton asbest

Asbest is verboden in 55 landen waaronder de 28 lidstaten van de Europese Unie, Argentinië, Chili, Honduras en Uruguay. Volgens het International Ban Asbestos Secretariat wordt wereldwijd nog twee miljoen ton asbest per jaar ontgonnen, vooral in China, India, Rusland, Brazilië en Kazachstan.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) sterven per jaar 107.000 mensen van longkanker, asbestose of  mesothelioom als gevolg van beroepsmatige blootstelling aan asbest. Naar schatting 125 miljoen mensen komen nog steeds in contact met asbest op de werkplek.

Nog volgens de WHO zullen duizenden meer sterven door het indirecte contact met het materiaal in hun woning.

“De asbestkwestie toont het gezicht van een sector die enkel geïnteresseerd is in winsten”, zegt Puche. “Machtige lobby’s die verbonden zijn met de asbestmijnen. Daarnaast is er het gegeven van de straffeloosheid rond de ziekte en dood van werknemers in Europa en de rest van de wereld.”

Straf ontlopen

In 2013 werd miljardair Stephan Schmidheiny, de voormalige Zwitserse ceo van Eternit, het familiebedrijf dat asbestfabrieken optrok over de hele wereld, veroordeeld tot 18 jaar cel en een schadevergoeding voor de duizenden slachtoffers van een miljoen euro. Op 19 november vorig jaar werd de straf echter verjaard verklaard en vernietigd door het Italiaanse Hof van Cassatie. Ook de Belgische hoofdaandeelhouder van Eternit, baron Louis de Cartier, die in 2013 op 92-jarige leeftijd overleed, ontsprong zo postuum alsnog de dans.

Asbestslachtoffers en hun familieleden vormen nu allianties waar ze terecht kunnen voor informatie, steun en gerechtigheid. In Spanje en verschillende andere landen wordt gevraagd om de oprichting van een asbestfonds zoals in België en Frankrijk waar erkende asbestslachtoffers kunnen aankloppen voor een schadevergoeding.

Een studie door de Europese Unie meldt dat naar schatting een half miljoen mensen zullen sterven aan de gevolgen van mesothelioom en longkanker tegen 2030, als gevolg van beroepsmatige blootstelling aan asbest in de jaren 1980 en 1990.

De studie analyseerde de mortaliteit in Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk.

In België geldt er een algemeen verbod op het produceren en gebruiken van asbest sinds 2001. Sinds 1 januari 2005 geldt in de gehele Europese Unie een verbod op gebruik en handel in alle asbestsoorten. Dit neemt niet weg dat er zich in de deze landen nog veel asbest bevindt. Verschillende asbestexperten spreken dan ook van een breed maatschappelijk probleem.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.