Autowrakken zijn onbenutte goudmijn

Europa verliest grote hoeveelheden kostbare materialen via afgedankte voertuigen, waaronder 20 ton goud per jaar. En het aandeel van die kostbare stoffen in auto’s stijgt voortdurend, blijkt uit Zweeds onderzoek.

Metalen zoals goud, kobalt en lithium zijn een onmisbaar onderdeel van onze batterijen, smartphones en elektronische gadgets, maar ook steeds meer van onze auto’s. Europa is ervoor afhankelijk van invoer, en springt dus maar beter zuinig om met de schaarse materialen.

‘Die metalen zijn onmisbaar. Problemen bij de aanvoer van die metalen is een strategisch en economisch probleem voor de EU’

‘Die metalen zijn onmisbaar voor de transitie naar groenere technologie zoals elektrische auto’s, zonnecellen, led-verlichting en windenergie, en dus zijn problemen bij de aanvoer ervan een strategisch en economisch probleem voor de EU’, zegt Maria Ljunggren Söderman, onderzoeker aan de Technische Universiteit Chalmers in Göteborg. ‘Bovendien zijn het schaarse bronnen die op een duurzame manier benut moeten worden.’

Steeds meer

Ljunggren Söderman werkt mee aan het Europese onderzoeksproject Prosum, dat nu een database heeft gecreëerd om het probleem aan te pakken. “The Urban Mine Platform” lijst materialen op die al in circulatie zijn en die gerecycleerd kunnen worden uit voertuigen en elektronisch gereedschap.

Daaruit blijkt onder meer dat er steeds meer schaarse materialen gebruikt worden in de voertuigen. ‘Dat komt voornamelijk omdat we voertuigen maken die steeds meer geavanceerd zijn, met heel wat elektronica, lichte materialen en katalysatoren’, zegt ze. ‘Het groeiende aandeel elektrische voertuigen draagt daar ook toe bij, ook al vormen ze voorlopig nog een beperkt deel van de vloot’.

Een van die metalen is neodymium. Tegen 2020 zal er naar schatting 18.000 ton van het materiaal in omloop zijn in de actieve vloot voertuigen, negen keer meer dan in 2000.

Goud

Maar de onderzoekers waren vooral verrast door de enorme hoeveelheden goud in onze auto’s. In 2015 bevatten de Europese voertuigen samen zo’n 400 ton goud. Maar vooral: de afgedankte voertuigen dat jaar bevatten samen 20 ton goud – dat niet werd gerecycleerd. Dat betekent dus dat er jaarlijks voor honderden miljoenen goud verloren gaat.

De hoeveelheid goud in afgedankte auto’s is van dezelfde grootteorde als die in afgedankte elektronica.

‘Uit onze berekeningen blijkt dat de hoeveelheid goud in afgedankte auto’s nu van dezelfde grootteorde is als die in afgedankte elektronica’, zegt Ljunggren Söderman. ‘Dat is een groei die niet genegeerd mag worden.’

Over het algemeen wordt maar een heel klein aandeel van de schaarse metalen in voertuigen gerecycleerd. Het grootste probleem is dat ze erg verspreid zitten in erg kleine hoeveelheden. In een doorsnee auto bijvoorbeeld zit een gram of twee goud verdeeld over tientallen componenten.

Hoewel de EU richtlijnen heeft voor de recyclage van waardevolle materialen in elektronica, bestaan er geen voor auto’s.