Bedrijven ontfutselen Afrika 6 miljard door belastingtrucs
IPS
02 juni 2015
Grote bedrijven met hoofdkantoren in de landen van de G7 hebben Afrika in een jaar tijd naar schatting zes miljard dollar aan belastingen ontfutseld via een belastingtruc. Dat stelt ontwikkelingsorganisatie Oxfam in een vandaag gepubliceerd rapport.
Meg Ross (CC by-nc-sa 2.0)
De bedrijven ontduiken belastingen door “trade mispricing”, het kunstmatig hoog of laag houden van de prijzen van producten die geëxporteerd worden naar dochterbedrijven in het buitenland.
De zes miljard die ze ermee uitsparen is drie keer wat nodig is om de gezondheidszorg in de landen die getroffen zijn door ebola – Sierra Leone, Liberia, Guinee en risicoland Guinee Bissau – op peil te brengen, zegt Oxfam.
Het nieuwe rapport komt aan de vooravond van een ontmoeting tussen de G7-leiders en hun Afrikaanse collega’s tijdens een jaarlijkse top. Afrikaanse leiders uit Ethiopië, Liberia,
Nigeria en Senegal zijn bij die ontmoeting op 8 juni in Duitsland aanwezig. Oxfam roept de leiders van de G7 – Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten – op om de mogelijkheid van belastinghervorming te bespreken tijdens discussies over de bijdrage van de G7 aan economische groei en duurzame ontwikkeling in Afrika.
In Groot-Brittannië is Oxfam partner in een coalitie die de nieuwe regering oproept leiderschap te tonen bij de introductie van een Belastingontduikingswet die het moeilijker maakt voor Britse bedrijven om belasting te ontduiken in de landen waar ze opereren. Volgens Oxfam maakt goede wetgeving het ook lastiger voor grote bedrijven om in eigen land belasting te ontduiken. Het zou de Britse schatkist jaarlijks minstens 5,4 miljard dollar opleveren.
‘Multinationals, die vaak hoofdkantoren hebben in Groot-Brittannië en andere G7-landen, ontfutselen Afrikaanse landen miljarden dollars aan vitale belastinginkomsten waarmee goede gezondheidszorg en onderwijs voor kinderen betaald kan worden’, zegt Nick Brye, hoofd campagnes bij Oxfam Groot-Brittannië. ‘Om de strijd tegen armoede te financieren en de ergste ongelijkheid aan te pakken, moeten we in actie komen zodat grote bedrijven een eerlijk aandeel betalen, hier en in de armste landen in de wereld.’
Mazen in de wet
Oxfam constateert ook dat bestaande internationale methoden om belastingontduiking tegen te gaan, zoals BEPS (Base Erosion and Profit Shifting), geleid door de OESO voor de landen van de G20, mazen in de wet open laten. De G20 zijn de grootste economieën van de wereld.
Volgens Oxfam kunnen multinationals gebruik blijven maken van deze mazen. De ontwikkelingsorganisatie waarschuwt ook dat Afrikaanse landen uitgesloten zijn bij discussies over hervormingen van BEPS en er als gevolg daarvan ook niet van zullen profiteren.
Het hanteren van kunstmatige prijzen is slechts één methode van multinationals om minder belasting te betalen. Volgens een Unctad-rapport uit maart van dit jaar, lopen alle ontwikkelingslanden bij elkaar elk jaar ongeveer 100 miljard dollar mis door belastingtrucs en het gebruik van belastingparadijzen.
Francis Weyzig, financieel deskundige bij Oxfam-Novib in Nederland, zegt dat ontwikkelingslanden jaarlijks 460 miljoen euro mislopen door belastingontwijking van internationale bedrijven via Nederland.
‘G7-leiders moeten geen genoegen nemen met het aanpakken van de gaten in de eigen fiscale wetgeving, terwijl multinationale bedrijven hun belastingafdracht in Afrikaanse landen ontwijken’, zegt hij. ‘Arme en rijke landen moeten gelijkwaardige partners zijn bij de hervorming van het slecht functionerende mondiale fiscale systeem. Alleen dan kunnen Afrikaanse landen de belastingen innen waar ze recht op hebben.’