‘Belastingontduiking is plundering van de maatschappij’

De internationale gemeenschap moet de strijd aangaan met belastingparadijzen waar geld belandt dat essentieel is voor ontwikkeling. Dat staat in een rapport van VN-mensenrechtenexpert Alfred de Zayas, die belastingontduiking “plundering van de maatschappij” noemt.

  • Anoniem (CC BY-SA 3.0) Professor Alfred de Zayas: ‘Overtreders moeten op nationaal en internationaal niveau vervolgd worden.’ Anoniem (CC BY-SA 3.0)
  • Neelie Kroes (CC BY-NC 2.0 Ook de naam van voormalig eurocommissaris Neelie Kroes stond vermeld als bestuurder van zo’n vennootschap, Mint Holdings Ltd, tussen 2000 en 2009. Neelie Kroes (CC BY-NC 2.0

De Zayas presenteerde het rapport deze week voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (VN). Hij wees in het bijzonder op de schadelijke gevolgen van corruptie en belastingfraude voor de mensenrechten. Duizenden miljarden dollars worden buiten de officiële kanalen gehouden en zijn zo niet beschikbaar voor het bestrijden van extreme armoede en de klimaatverandering.

In zijn rapport spreekt hij over ‘systematische plundering van de maatschappij’. Wereldwijd wordt volgens De Zayas zo’n 32.000 miljard dollar verborgen gehouden. Volgens de VN-Conferentie voor Handel en Ontwikkeling (Unctad) kost dit ontwikkelingslanden meer dan 100 miljard dollar per jaar.

Panama Papers

Alleen al in 2011 liepen ontwikkelingslanden bijna 950 miljard dollar mis als gevolg van illegale geldstromen, inclusief belastingontduiking. Volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) was dit zeven keer meer dan de officiële ontwikkelingshulp die dat jaar werd verstrekt. Ook lag het bedrag hoger dan de geschatte kosten voor het bereiken van de Millenniumdoelen (MDG’s), die in 2015 afliepen.

Zorgen over financiële geheimhouding en belastingontduiking bleken opnieuw in april van dit jaar, toen onderzoeksjournalisten de Panama Papers publiceerden. De publicatie liet zien hoe een juridische firma in Panama duizenden mensen, waaronder prominenten, hielp met het opzetten van constructies om belastingbetaling te omzeilen.

Voor Oeganda, waar het slecht gesteld is met de gezondheidszorg, is het misgelopen bedrag aan inkomstenbelasting hoger dan het jaarlijkse budget voor gezondheidszorg.

Uit de Panama Papers bleek onder meer dat Heritage Oil and Gas Ltd Company door het Panamese Mossack Fonseca werd geholpen om de betaling van 404 miljoen dollar aan belasting in Oeganda te omzeilen, door zich op Mauritius te vestigen. Voor Oeganda, dat wereldwijd behoort tot de landen met een hoge moedersterfte en waar het slecht gesteld is met de gezondheidszorg, is dit misgelopen bedrag aan inkomstenbelasting hoger dan het jaarlijkse budget voor gezondheidszorg.

Uit de Panama Papers bleek dat politici en anderen meer dan 175.000 offshore-vennootschappen op de Bahama’s hadden geregistreerd. Ook de naam van voormalig eurocommissaris Neelie Kroes stond vermeld als bestuurder van zo’n vennootschap, Mint Holdings Ltd, tussen 2000 en 2009. Kroes maakte hier geen melding van bij de Europese Commissie, waar zij eurocommissaris van Mededinging was. Ze gaf in een reactie aan slechts een adviserende rol te hebben gespeeld en ervan uitgegaan te zijn dat ze al was uitgeschreven in 2002.

 

Nieuw belastingorgaan

In mei schreef een groep van driehonderd economen aan de wereldleiders dat er geen economische rechtvaardiging is voor belastingparadijzen en dat er een einde moet komen aan schimmige offshore-constructies.

‘Er is geen economische rechtvaardiging is voor belastingparadijzen’

‘Er moet snel een einde komen aan dit onrechtvaardige wereldwijde systeem. Dat noemen we goed bestuur in het kader van het wereldwijde streven naar duurzame ontwikkeling’, zei Jeffrey Sachs, directeur van het Earth Institute van de Columbia University en een van de ondertekenaars van de brief. Sachs is ook speciaal adviseur van VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon.

Volgens Sachs en anderen moeten er nieuwe wereldwijde regels komen die bedrijven verplichten belastbare activiteiten te melden in elk land waar ze opereren. De Zayas drong er bij de Algemene Vergadering op aan de leiding te nemen in het opstellen van een conventie waarin belastinghavens wereldwijd verboden worden. Hij pleit ook voor een intergouvernementeel belastingorgaan dat erop moet toezien dat multinationals hun aandeel belastingen betalen en dat bevoegd is overtreders te vervolgen.

‘Corruptie, belastingfraude en belastingontduiking hebben zo’n grote invloed op de menselijke waardigheid, de mensenrechten en het menselijk welzijn, dat ze schokkend zijn voor het geweten van de mensheid’, zei De Zayas. ‘Overtreders moeten op nationaal en internationaal niveau vervolgd worden.’

Klokkenluiders

‘Het is in de geest van een democratische en billijke internationale orde om wetgeving aan te nemen die klokkenluiders en getuigen beschermt tegen vergelding’

De Zayas riep ook op tot de bescherming van klokkenluiders, die vaak als eerste in staat zijn corruptie openbaar te maken. ‘Klokkenluiders zouden gezien moeten worden als verdedigers van de mensenrechten. Ze leveren een belangrijke bijdrage aan een cultuur van transparantie en verantwoording, maar betalen daarvoor vaak een hoge prijs. Het is in de geest van een democratische en billijke internationale orde om wetgeving aan te nemen die klokkenluiders en getuigen beschermt tegen vergelding, en het hen gemakkelijker te maken corruptie te melden.’

De Zayas zei dat de nieuwgekozen VN-secretaris-generaal, António Guterres, een “unieke kans” krijgt om de strijd aan te gaan met belastingontduiking en illegale geldstromen. Hij zou volgens De Zayas een wereldconferentie bijeen moeten roepen over het onderwerp.

Guterres volgt op 1 januari 2017 de huidige secretaris-generaal Ban Ki-moon op.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.