Bescherming Indonesische bossen wordt goud waard
Marwaan Macan-Markar
16 november 2010
Bij de voorbereiding van de klimaattop in Mexico zijn alle ogen gericht op Indonesië. Als het grootste land van Zuidoost-Azië zijn oerwoud goed beschermt, zou het daarvoor jaarlijks miljarden dollar kunnen krijgen van de meest vervuilende landen. Maar corruptie in de bossector dreigt roet in het eten te gooien.
Om de opwarming van de aarde af te remmen, moet er geld van de meest vervuilende landen naar de ontwikkelingslanden vloeien. De potentiële geldstromen naar het Zuiden passen in het kader van REDD (Reducing Emissions from Deforestations and Forest Degradation), een marktmechanisme om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. De internationale gemeenschap wil nu Indonesië klaarstomen voor REDD omdat de eilandengroep met 94 miljoen hectare het grootste regenwoud van Zuidoost-Azië bezit.
Bovendien “kan REDD ook landen aansporen om niet langer met ontbossing door te gaan”, zegt Patrick Durst van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO) in Azië. Nog voor Indonesië uitzicht had op nieuwe inkomsten uit REDD, nam zijn regering al maatregelen om de houtkap aan banden te leggen. “Daardoor is het tempo waaraan de Indonesische bossen verdwijnen reeds gedaald van 1,7 procent in de jaren negentig tot 0,7 procent de voorbije vijf jaren”, verklaart Durst.
Unieke kans
Indonesië is zo belangrijk voor de klimaatinspanningen omdat het land veel broeikasgassen uitstoot door de verwoesting van bos om plaats te ruimen voor uitgestrekte plantages van bijvoorbeeld oliepalmen.
Om zijn goede wil te tonen, beloofde de Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono in september 2009 op de G20-top een rem te zetten op ontbossing en bosdegradatie, een van de belangrijkste oorzaken voor de klimaatverandering. De president wil de uitstoot uit landgebruik, de verandering in landgebruik en uit bosbouw met 26 procent verminderen tegen 2020 (in vergelijking met business as usual) en met 41 procent met internationale hulp, aldus de milieuorganisatie Centre for International Forestry Research (CIFOR) in Indonesië.
“Uit studie blijkt dat vijf procent minder ontbossing voor Indonesië jaarlijks 765 miljoen dollar kunnen opleveren uit het REDD-programma, terwijl een reductie van 30 procent goed kan zijn voor meer dan 4,5 miljard dollar per jaar”, aldus CIFOR. “Met REDD heeft Indonesië een unieke kans om een inkomen te genereren, het verlies van bosoppervlakte in te perken en een aanzienlijke bijdrage te leveren in de strijd tegen de klimaatverandering.”
Lokaal bestuur
Toch is de buit nog lang niet binnen. “Er is ernstige corruptie in Indonesië, Maleisië en Papoea-Nieuw-Guinea”, verklaart Manoj Nadkarni, hoofd van het programma voor bosbeheer in Pacifisch Azië van de waakhond Transparency International. “Indonesië is één van de vijf landen die het laagst gerangschikt staan in onze corruptie-index.”
Hij vreest dat die corruptie het REDD-programma kan ondermijnen. “In Indonesië is corruptie in de bossector de belangrijkste drijfveer achter illegale houtkap”, zei Nadkarni in de marge van een conferentie over corruptie in Bangkok vorige week. De illegale houtkap wereldwijd rooft jaarlijks voor ongeveer 10 miljard dollar van bossen die in handen zijn van de overheden, becijferde Transparency International.
“Om van REDD een succesverhaal te maken, moet het lokaal bestuur versterkt worden”, denkt Bernd-Markus Liss, adviseur van de Duitse Technische Coöperatie in de Filipijnen. “Corruptie in de bossector is prominent op lokaal niveau.” Hij pleit voor meer transparantie bij audits, investeringen en bij het uitreiken van vergunningen