Betogers eisen opheldering talloze verdwijningen
Mark Bourrie
16 februari 2003
Terwijl dit weekend over heel de wereld miljoenen demonstranten hun protest uitschreeuwden over een nakende oorlog in Irak, eisten eergisteren (vrijdag) in Ottawa betogers opheldering over talloze duistere moorden en verdwijningen van inheemse vrouwen. Tezelfdertijd kwamen demonstranten samen aan een boerderij in de buitenwijken van Vancouver. De boerderij was de afgelopen twintig jaar het macabere decor van de moord op naar schatting een 65-tal inheemse vrouwen. Inspecteurs van de politie van Vancouver onderzoeken er massieve stapels varkensmest, en slaagden er totnogtoe in de stoffelijke resten van 16 vrouwen te identificeren.
Onze zusters zijn op een zeer vernederende en onterende manier om het leven gebracht. Zij werden tijdens hun leven in de marge gehouden, en zelfs hun dood wordt gemarginaliseerd. Racisme en geweld geven ons leven vorm, van geboorte tot dood, zegt Kukdooka Terri Brown, voorzitter van de the Native Women’s Association of Canada. Brown zelf verloor twee jaar geleden haar eigen zus Ada, die in Prince George, ten noorden van Vancouver, werd doodgeslagen. Die zaak blijft onopgelost.
De eigenaar van de boerderij werd eind vorig jaar gearresteerd. Het onderzoek moet nog uitmaken of er genoeg aanleiding is om de man te vervolgen. Volgens Brown werd de man de afgelopen jaren al meerdere malen aangegeven bij de politie.
Volgens de activisten is de indianenbevolking oververtegenwoordigd onder de daklozen en worden inheemse vrouwen vaak gedwongen in de seksindustrie te werken. Verdwijningen zijn schering en inslag, maar niemand maalt erom, zeggen de activisten. Volgens hen liep de afgelopen twintig jaar de tol doden en vermisten op tot zo’n 500 inheemse vrouwen. Volgens Brown heeft de politie te weinig middelen om achter vermiste vrouwen of de daders te gaan. Maar ook de inheemse voormannen krijgen een veeg uit de pan. Onze eigen leiders spreken zich niet uit tegen het geweld of proberen het te bannen. Ook politieke leiders niet, zegt Brown.
Bernie Whiteford, directeur van een daklozencentrum in Vancouver, bevestigt dat inheemse vrouwen en kinderen vaak het slachtoffer zijn van extreem geweld. Er is dan ook meer geld nodig om hen op te vangen en voor tewerkstellingsprojecten. Aborigines willen niet leven van de aalmoezen van de overheid of de maatschappij.
De demonstraties volgen toevallig op een discussie die werd gevoerd over de vraag in welke mate de inheemse bevolking zelf een relatief gewelddadige gemeenschap is. Enkele dagen geleden publiceerde Douglas Brownridge, een onderzoeker van de universiteit van Manitoba, een rapport waaruit blijkt dat inheemse vrouwen meer het slachtoffer zijn van echtelijk geweld dan andere Canadese vrouwen. Volgens de psycholoog lopen aborigines meer risico op drankmisbruik, werkloosheid, hebben ze vaak (onhandelbaar) grote gezinnen en kampen ze met een tekort aan onderwijs en vorming. Maar er is nog iets aan de hand. Zelfs als we rekening hielden met al die factoren, was er nog steeds een onevenredig verschil. Brownridge suggereert vervolgens dat de inheemse cultuur zich op een gewelddadige manier wil afzetten van het ‘Europese’ maatschappelijk werk dat de inheemse bevolking schade berokkende. Zo werden inheemse kinderen verplicht in residentiële scholen gestopt, waar ze hun eigen cultuur niet mochten beleven en er geestelijk en lichamelijk misbruikt werden.
Toch is Ken Young, onderchef van de inheemse Raad van Eerste naties, boos door Brownrides suggestie. Ik sta zeer sceptisch tegenover de resultaten. Als ze niet stoelen op de economische verschillen, waarom zouden inheemse mensen dan anders zijn? Brownridge repliceert met een groot mea culpa. Het onrecht dat de inheemse bevolking is aangedaan, reikt zo ver terug in hun generaties dat dat nog steeds effect sorteert. Historici hebben aangetoond dat de prekoloniale inheemse samenleving niet zo’n huiselijk geweld kende, aldus Brownridge.