Bhopal spookt door nucleaire bedrijven in India
Ranjit Devrai
26 maart 2010
Amerikaanse bedrijven die actief willen worden in de Indiase nucleaire sector, botsen op spoken uit het verleden. Na de ramp in Bhopal in 1984 eist de Indiase oppositie garanties dat bedrijven hun verantwoordelijkheid zullen dragen als er zich een ongeluk voordoet.
India sloot in 2008 een nucleair samenwerkingsakkoord met de Verenigde Staten. Sindsdien proberen Amerikaanse bedrijven als General Electric en Westinghouse een deel van de lucratieve markt in het land te veroveren. Maar Amerikaanse bedrijven slepen een verleden mee in India. Bij een ramp in 1984 in de chemische fabriek van het Amerikaanse bedrijf Union Carbide in Bhopal kwamen naar schatting achtduizend mensen om het leven. Tienduizenden overlevenden werden aan hun lot overgelaten of kregen veel te weinig compensatie.
“Hoe je het ook draait of keert, de zaak-Bhopal is een referentiepunt geworden voor Amerikaanse bedrijven die zaken willen doen in India, ook in de nucleaire sector”, zegt N.D. Jayaprakash, een lid van de invloedrijke ngo Delhi Science Forum.
Wetsvoorstel
Op 15 maart zou de Indiase regering een wetsvoorstel indienen dat de aansprakelijkheid van buitenlandse firma’s bij een ongeval in een kerncentrale zou beperken tot 450 miljoen dollar. De Indiase staat zou dan verantwoordelijk zijn in plaats van de leverancier van het materiaal. Maar door de sterke tegenkanting van oppositiepartijen besliste de regering om het voorstel toch niet in te dienen.
“De kans dat dit wel nog gebeurt in deze vorm, is erg klein”, zegt Jayaprakash, die campagne voert voor de slachtoffers van de ramp in Bhopal. “De overheid zal de drempel drastisch omhoog moeten halen om in lijn te komen met de internationale standaarden.”
Het voorstel krijgt zowel uit linkse als rechtse hoek scherpe tegenkanting. Volgens Prakash Karat, secretaris-generaal van de Communistisch-Marxistische Partij van India, kan een nucleaire ramp nog veel erger zijn dan wat in Bhopal is gebeurd. Hij vindt dat de regering eerst eens enkele parlementsleden op bezoek moet sturen naar de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki, voor ze het wetsvoorstel indient.
Aan de rechterzijde vindt ook de Bharatiya Janata-partij (BJP) dat de aansprakelijkheid van de bedrijven opgetrokken moet worden, tot 10 miljard dollar voor de industrie en de rest voor de overheid. “Dat is 23 keer meer dan waarin het wetsvoorstel voorziet”, zegt BJP-leider Yashwant Sinha. “Het leven van een Indiër kan niet goedkoper zijn dan dat van een Amerikaan.”