Biologische landbouw in Brazilië geraakt niet vooruit

Isabel Michi heeft samen met haar man en kinderen een klein landbouwbedrijf, 5 hectare groot, in Seropédica, op 70 kilometer van Rio de Janeiro. Zes jaar geleden schakelden ze over op biologische landbouw.

Het keerpunt was de dood van een van haar broers. Die was op 37-jarige leeftijd aan longkanker gestorven zonder ooit gerookt te hebben, volgens Michi een gevolg van het intensieve gebruik van chemische producten in het bedrijf van haar ouders.

Harde concurrentie

Michi bande alle chemische producten uit haar eigen bedrijf. Die zijn niet alleen vervuilend, ze gaan ook met 70 procent van het budget lopen, zeggen experts.

Michi verenigde zich met veertien andere kleine landbouwers in Serorgânico, dat zaaigoed en plantjes levert en de groenten naar de markt brengt.

De vraag naar biologische producten stijgt fors in Brazilië. Maar de concurrentie is bikkelhard. De industriële landbouw produceert met veel minder kosten. Biologische gewassen kosten 30 tot 50 procent meer.

Randfenomeen

Biologische landbouw blijft een randfenomeen in Brazilië, zegt José Antônio Azevedo Espíndola van Embrapa, de overheidsdienst voor landbouwonderzoek. “Er is een enorm groeipotentieel maar de weg is nog lang. De laatste jaren is de bezorgdheid om de kwaliteit van de voeding toegenomen, de bezorgdheid om het milieuaspect, om duurzaamheid en gezondheid van de productie.”

Biologische landbouwers vertegenwoordigen amper 1 procent van het totale aantal landbouwers in het enorme land. Bij de laatste telling, in 2006, ging het om vijfduizend gecertificeerde biologische landbouwers. Vandaag zijn er naar schatting 12.000, zegt Espíndola, samen goed voor 1,75 miljoen hectare.

Omsingeld

Die geraken moeilijk uit hun omknelling, soms letterlijk. Het bedrijfje van Michi is omsingeld door onder meer steengroeves, veeteeltbedrijven en een afvalstort.

“Er is niet alleen de stank, ook het water dreigt vervuild te raken”, zegt ze.

“Ik heb al een aanbod gekregen om mijn perceel te verkopen. Maar ik vertrek pas als ik iets gelijkaardigs kan kopen op een andere plaats.”

Biologische landbouwers geraken ook moeilijker aan krediet en technische ondersteuning.

Volgens Espíndola ontbreekt een echt overheidsbeleid voor de sector. “Zolang dat er niet komt, zullen er flessenhalzen blijven bestaan voor de biologische productie.”

Niet alleen de biologische landbouw maar de hele gezinslandbouw blijft het moeilijk hebben, zegt Nilton Cesar Silva dos Santos, die eveneens voor Embrapa werkt.