Boedapest laveert tussen EU en VS
Béla Ladányi
21 april 2003
Enkele weken geleden haalde Hongarije zich de toorn van de Franse president Jacques Chirac op de hals voor zijn pro-Amerikaanse houding in het Irak-conflict. Nu probeert Boedapest de brokken te lijmen. “Europese solidariteit is niet alleen financieel of economisch, maar bovenal politiek”, zo verklaarde de Hongaarse premier Péter Medgyessy verleden week bij een ontmoeting met de Duitse kanselier Gerhard Schroeder en de Zweedse premier Goran Persson.
Nu Saddam is verdreven en Hongarije samen met negen andere toekomstige lidstaten in Athene officieel het toetredingsverdrag tot de EU heeft ondertekend, werpt het land zich op als transatlantisch verzoener. “De Hongaarse regering gelooft dat een gemeenschappelijk optreden van Europa en de Verenigde Staten alle vredelievende landen op aarde ten goede komt”, zei Medgyessy naar aanleiding van de val van Saddam Hoessein.
Zijn minister van buitenlandse zaken, Lászlo Kovács, borduurde daarop verder door te stellen dat een betere transatlantische verstandhouding de eenheid binnen de NAVO en de EU kan herstellen. Een verdeelde Unie speelt geen internationale rol van betekenis, aldus Kovács.
Hongarije was een van de acht Europese landen die, onder aanvoering van Groot-Brittannië en Spanje, in een brief hun steun uitspraken voor de Amerikaanse oorlogsplannen. Het initiatief ontlokte de Franse president Chirac een bijzonder ondiplomatische uitval tegen de “ondankbare nieuwkomers” in Centraal- en Oost-Europa. Intussen is premier Medgyessy in Parijs op bezoek geweest en verzekerde hij Chirac dat Hongarije de Franse positie over Irak deelde, namelijk dat de ontwapening, indien mogelijk, vreedzaam moest gebeuren.
In tegenstelling tot de buurlanden Polen, Tsjechië en Roemenië stuurde Hongarije geen militaire experts naar de Golfregio. Wel stelde het de VS in Taszár een militaire basis ter beschikking voor de opleiding van Iraakse vluchtelingen tot politiemensen, vertalers en gidsen. Volgens defensieminister Ferenc Juhász maken 150 tot 300 in Hongarije getrainde vrijwilligers nu deel uit van de “Vrije Iraakse Troepen” (Free Iraqi Forces) die de orde handhaven in de Zuid-Iraakse stad Satra.
In ruil voor zijn loyale houding hoopt Boedapest op een deel van de koek bij de heropbouw van Irak. Buitenlandse zaken kondigde een missie van experten aan om de Verenigde Staten bij te staan in de opbouw van een democratische administratie. Het ministerie van Economie raadt Hongaarse bedrijven aan contact op te nemen met het Amerikaanse Agentschap voor Internationale Ontwikkeling (USAID).
Miklós Hegedûs van het Economisch Onderzoeksinstituut GKI acht de kans klein dat Britten en Amerikanen lucratieve contracten zullen uitbesteden aan derde landen. “De steun voor de Amerikaans campagne tegen Saddam is geen garantie voor participatie in de heropbouw”, zei Hegedûs, “Dit is geen eenvoudige situatie van geven en nemen”.