CAR: evacuatie moslimburgers begin van onafhankelijke staat?

Gewapende mannen vielen maandag een konvooi aan van Franse en Afrikaanse vredestroepen die 1300 moslimburgers vanuit de hoofdstad Bangui naar het noorden evacueerden. Hierbij vielen twee doden en zes gewonden. Majoor Patrick Sibobugingo van de MISCA, de vredesmacht van de Afrikaanse Unie, vertelde aan Reuters dat leden van de christelijke Anti-Balaka-militie achter de aanval zaten.

Een dag eerder kwamen minstens 22 mensen om bij een aanval van Seleka-rebellen op een gezondheidscentrum van Artsen Zonder Grenzen. Onder hen waren vijftien lokale leiders en drie werknemers van Artsen Zonder Grenzen. De rebellen zouden op zoek geweest zijn naar geld.

Nadat de Seleka-rebellenbeweging, voornamelijk bestaande uit moslims, in maart 2013 de macht greep in de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR), geraakte het land verzeild in een spiraal van etnisch geweld. Als reactie op de plunderingen en het geweld van de Seleka-rebellen ontstond de christelijke Anti-Balaka-militie die wraakaanvallen op moslims uitvoerde.

Een onafhankelijk noorden?

Al Jazeera berichtte afgelopen weekend dat nagenoeg alle moslims uit de hoofdstad Bangui geëvacueerd zijn. Velen vonden hun toevlucht in het noorden van het land onder begeleiding van buitenlandse vredestroepen. De grootschalige evacuatie van moslimburgers zorgt voor een de facto scheiding van het land in een christelijk zuiden en een islamitisch noorden.

De Centraal-Afrikaanse minister voor Verzoening bekritiseerde de evacuaties omdat deze de moslimrebellen die een onafhankelijke staat willen uitroepen in het noorden in de hand werken. Ook Auguste Boukanga van de URD-partij riep de internationale troepen op om zich te beperken tot hun mandaat van ontwapening.

Moslimrebellen pleitten reeds voor de stichting van een nieuw land: de Republiek van Noord Centraal-Afrika. In Bambari, op de scheidingslijn tussen noord en zuid, gaat een ontwerp voor een vlag reeds de ronde. ‘De scheiding heeft reeds plaatsgevonden. Nu moet de onafhankelijkheid enkel nog verklaard worden’, verklaarde Abdel Nasser Mahamat Youssouf, lid van een jeugdgroep die lobbyt voor de afscheiding, aan The Guardian.

Anderen betwijfelen echter de waarschijnlijkheid van dit scenario. Volgens David Smith van Okapi Consulting, een organisatie die streeft naar onafhankelijke media in Afrika, is de onafhankelijkheidsbeweging zo klein dat het nauwelijks de moeite is om ernaar te luisteren. Bovendien wijst hij erop dat wanneer CAR in tweeën gesplitst wordt, de noordelijke helft haast geen infrastructuur zal hebben. ‘Als je Bangui niet hebt, heb je eigenlijk niks’, vertelde hij aan The Guardian.

China en Rusland blokkeren sancties

Vorige week blokkeerden China en Rusland een voorstel van de Verenigde Staten en Frankrijk om VN-sancties op te leggen aan voormalig president François Bozizé, een Anti-Balaka-leider en een Seleka-leider. Alle drie worden ervan beschuldigd de wreedheden in het land te hebben aangemoedigd. Zo zou Bozizé milities gefinancierd hebben om opnieuw aan de macht te komen. Het voorstel riep onder andere op voor een reisverbod en een bevriezing van tegoeden.

Een Chinese woordvoerder in New York verklaarde dat China principieel tegen sancties is. Ook Rusland stelde in een schriftelijke verklaring dat sancties tegen Bozizé negatieve gevolgen kunnen hebben ‘die niet zouden bijdragen tot het centrale doel van interreligieuze verzoening in de Centraal-Afrikaanse Republiek.’ De Russische verklaring stelde ook de vraag waarom Michel Djotodia, de Seleka-leider die gedurende tien maanden president was na de machtsovername in maart 2013, niet op de lijst stond en François Bozizé, die ‘op ongrondwettelijke wijze afgezet was’, wel.

Lange geschiedenis van instabiliteit

De Centraal-Afrikaanse Republiek kent al sinds zijn onafhankelijkheid van Frankrijk in 1960 een onstabiele politiek. ‘Een slecht beleid is de oorzaak van de burgeroorlog’, zegt Tony Lakouetene van Jupedec, een ngo die medische hulp verleent en de sociale cohesie tussen verschillende etnische groepen in CAR tracht te herstellen.

Toen de Seleka-rebellen oprukten en de macht grepen in maart 2013, deden ze dat naar eigen zeggen uit onvrede met het beleid van toenmalig president François Bozizé dat hen in het noorden zou uitsluiten van de grondstoffenrijkdom in het zuiden.

‘Politici en leiders gebruiken religie als een middel om te mobiliseren’, zegt Alexis Mbolinani van Jupedec aan MO*. ‘Er is wel een spanning tussen de twee gemeenschappen, maar dat heeft niets met ras of geloof te maken. Vroeger leefden ze immers vreedzaam naast elkaar’, concludeert hij. ‘Wat de Centraal-Afrikaanse Republiek nodig heeft, is dialoog en tolerantie.’