Cardoso kondigt einde van Bra ziliaanse energiecrisis af
Mario Osava
20 februari 2002
Op 1 maart mogen de Brazilianen weer
zoveel elektriciteit verbruiken als ze kunnen betalen. Sinds juni moesten de
gezinnen en de bedrijven in het zuidoosten, het noordoosten en westen van
het land hun elektriciteitsverbruik beperken tot een minimum, en dat op
straffe van boete. De rantsoenering van het energieverbruik was een gevolg
van de extreem lage waterstand in de stuwmeren van de Braziliaanse
waterkrachtcentrales. De besparingen van de afgelopen negen maanden hebben
de modale Braziliaan iets zuiniger gemaakt en hebben voor weinig hinder
gezorgd in de bedrijven.
De aankondiging dat de limiet op het energieverbruik wordt opgeheven is geen
verrassing. De Braziliaanse bevolking heeft ook wel gezien dat het sinds
november weer regent en dat de extreme droogte die bepaalde delen van het
land teisterde, voorbij is. De CGE, de commissie die opgericht is om de
energiecrisis het hoofd te bieden, stelde gisteren (dinsdag) vast dat het
water in de reservoirs die de elektriciteitscentrales voeden, hoog genoeg
staat om de turbines weer op volle kracht te doen draaien. Van september tot
november konden de centrales slechts op een vijfde van hun capaciteit
werken.
President Fernando Henrique Cardoso kondigde gisteren aan dat grote
verbruikers vanaf 1 maart geen boetes meer riskeren als ze over de limiet
gaan voor elektriciteitsverbruik. Toch wordt er in Brazilië eerder met
tevredenheid dan met opluchting teruggeblikt op het bezuinigingexperiment,
dat 9 maanden duurde. De zakenwereld had een ramp voorspeld: een limiet op
het energieverbruik in bedrijven zou de industriële productie in gevaar
brengen. Het effect van de rantsoenering bleek al bij al goed mee te vallen.
Het productieniveau steeg vorig jaar zelfs met 1,5 procent volgens het
Braziliaans Instituut voor Geografie en Statistiek. Ook de voorspelde
blackouts bleven uit, behalve in energie-intensieve sectoren als de
aluminiumindustrie.
Achteraf bekeken staan ook opmerkelijk veel gewone Brazilianen achter de
bezuinigingsmaatregel. De CGE voerde een enquête uit; 80 procent van de
ondervraagden verklaarde dat ze zouden blijven bezuinigen op hun
energieverbruik. Minister Pedro Parente, tevens coördinator van de CGE,
stelt dat 67 procent van de ondervraagden vindt dat de rantsoenering van de
regering nodig was. De regering voorspelt dat het energieverbruik zeven
procent lager zal blijven liggen, ondanks de opheffing van de beperkingen.
De Brazilianen hebben de rantsoenering aan den lijve ondervonden. Zware
verbruikers riskeerden zware boetes en voor recidivisten ging de kraan
gewoon dicht. Zuinige gezinnen kregen een extra korting op hun
energiefactuur.
De mensen zijn beginnen beseffen hoeveel energie ze verspilden, zegt
Josefa Gomes, een huisvrouw die erin slaagde om haar elektriciteitsfactuur
tot nul te reduceren door optimaal gebruik te maken van de kortingen. Ze
installeerde spaarlampen, trok de stekkers van de huishoudtoestellen in
stand-by modus uit het stopcontact en draaide steeds de schakelaar om als
dat niet strikt nodig was.
Ook de industrie begint op een bewustere manier met energie om te gaan. Vele
bedrijven kondigden aan dat ze zouden blijven waken over de reductie met 20
procent.
Een ander positief gevolg van de energiecrisis was dat de investeringen in
alternatieve energiebronnen een forse injectie kregen. Vorig jaar werden 42
projecten met windturbines goedgekeurd en het Nationaal Agentschap voor
Elektriciteit heeft er 3,6 miljard euro voor opzij gezet. De windturbines
zullen 3.630 megawatt toevoegen aan de het totale vermogen van de
Braziliaanse centrales, dat is het dubbele van waar Angra II, de
kernenergiecentrale op 150 kilometer van Rio de Janeiro, goed voor is.
Sommige klimatologen zeggen echter dat de opheffing van de rantsoenering
voorbarig is. Een nieuwe droogte kan ervoor zorgen dat volgend jaar opnieuw
de knip op de beurs moet, waarschuwt Mauricio Tolmasquim van de Federale
Universiteit van Rio de Janeiro, een expert die kritisch staat tegenover het
energiebeleid van de regering. President Cardoso denkt dat de Brazilianen
geen moeite zouden hebben met nieuwe rantsoeneringen. Maar weinig landen
zouden doen wat het Braziliaanse volk heeft gedaan, voegde een trotse
Cardoso eraan toe.