Discussie over mogelijk vredesplan Obama laait op
Jim Lobe
28 april 2010
De discussie over een mogelijk Amerikaans plan voor vrede in het Midden-Oosten is losgebarsten. Washington laat steeds meer doorschemeren dat de huidige instabiliteit slecht is voor de Amerikaanse belangen.
Er zijn zelfs analisten die vinden dat Obama nu de voorbereidingen moet treffen om eind dit jaar al met iets te kunnen komen. “Er komt een punt waar het belangrijk is om een plan te ontvouwen”, denkt Martin Indyk, topadviseur onder Clinton en nu vicepresident van het Brookingsinstituut.
Geen eindplaatje
Felle tegenstand komt vooral van mensen binnen de pro-Israëllobby. Zij geloven dat de heikele punten alleen maar stap voor stap kunnen worden opgelost, in plaats van met een uitgewerkt eindplaatje. Bovendien vinden ze de kernwapens van Iran een veel urgenter probleem dan een vrede met de Palestijnen.
De discussie laait op nu president Obama en de Israëlische premier Netanyahu een herenakkoord hebben gesloten over de nederzettingen in Oost-Jeruzalem. Dat probleem zorgde er vorige maand voor dat de Amerikaanse bemiddeling tussen Israël en de Palestijnen stuk liep, omdat het de positie van de Palestijnse premier Abbas zou ondermijnen.
Al ontkent hij het publiekelijk, volgens berichten heeft Netanyahu de bouw van nieuwe nederzettingen de facto bevroren en probeert hij andere provocaties te voorkomen. Als hij zich nog inschikkelijk betoont op andere Palestijnse eisen, hoopt Washington, schuiven die weer aan tafel met de Amerikanen. Dan komen directe onderhandelingen met de Israëli’s over de harde uitkomsten van een vredesakkoord in zicht.
Onvermijdelijk
Of ze er dan zullen uitkomen, betwijfelen de meeste Amerikaanse deskundigen. Vooral het recht op terugkeer van Palestijnse vluchtelingen naar Israël en de status van Jeruzalem lijken onoverkomelijk. Volgens hen is een Amerikaans compromis, op basis van de punten die onder leiding van de regering-Clinton in 2000 werden uitgewerkt, onvermijdelijk, als de Amerikaanse regering echt vooruitgang wil zien.
Die ambitie heeft Obama absoluut, laat hij herhaaldelijk weten, en dat werd nog eens benadrukt toen de Amerikaanse opperbevelhebber David Petraeus tegenover het Congres expliciet verklaarde dat de strijd tussen Israël en de Palestijnen zijn strijd tegen de radicale islam bemoeilijkt. “Arabische woede over de Palestijnse kwestie beperkt de kracht en de diepte van onze banden met regeringen en volken.”
Volgens de pro-Israëlgroepen in Amerika is dat onzin. Vrede voor de Palestijnen neemt de echte oorzaak van de instabiliteit niet weg: de autoritaire regimes en de nucleaire plannen van Iran. De Palestijnen blijven onderling vechten en de Israëli’s worden rechtser: in die omstandigheden kan Amerika, als het zich te veel met de situatie bemoeit, alleen maar geloofwaardigheid verliezen.