Drie jaar na staatsgreep is verdeeldheid in Thailand groot

Door de nadrukkelijke kleurcodes in de Thaise politiek, is de verdeeldheid goed zichtbaar op straat. De aanhangers van oudpremier Thaksin, die zich verenigd hebben in het Verenigd Front voor Democratie tegen Dictatuur (UDD), dragen dieprode hemden. Hun opponenten, die worden aangevoed door de Volksalliantie voor Democratie (PAD), de protestbeweging die ondanks zijn naam de militaire coup steunde, zijn herkenbaar aan de gele hemden.

“In de dorpen, bij de boeren, zie je meer rode hemden. De stad is verdeeld, daar heb je ook gele hemden”, zegt Bamrung Boonpanya, adviseur van NGOCord, een ngo uit het noordoosten van het land. “Beide groepen verdedigen hun standpunten met veel passie.”

Volgens Banrung zijn de mensen nu meer met politiek bezig dan drie jaar geleden. “Ze halen hun informatie uit verschillende bronnen, verkondigen makkelijker hun mening. Ga naar een koffiehuis en je zult het merken.”

Wapens binnen handbereik

Zowel de rood- als de geelhemden trekken geregeld de straat op sinds de militaire junta begin vorig jaar de macht heeft overgedragen aan een verkozen regering.

De PAD, die vooral de steun heeft van de middenklasse, de elite en de royalisten, houdt de wapens binnen handbereik en schrikt nergens voor terug, zelfs niet voor de bezetting van de internationale luchthaven van Bangkok vorig jaar.

Het militaire en conservatieve establishment probeert politieke partijen die Thaksin gunstig gezind zijn, van de macht te houden, maar de UDD is niet van plan dat te tolereren.

Koude Oorlog

”De politieke verdeeldheid is groot maar toch is ze toch anders dan de laatste keer dat Thailand politiek verdeeld was, in de jaren 70”, zegt Thanet Aphornsuvan, historicus aan de Thammasat-universiteit in Bangkok. “Toen ging het om een ideologische verdeeldheid onder invloed van de Koude Oorlog. Nu gaat het over het soort regering dat de mensen willen en hoe men dat kan bereiken.”

De beweging van de rode hemden heeft er voor gezorgd dat de Thaise bevolking zich nu meer betrokken voelt bij de politiek, zegt Thitinan Pongsudhirak, politiek wetenschapper aan de Chulalongkorn-universiteit in Bangkok. “Ze zijn ‘stakeholders’ geworden in het politieke systeem. Vroeger was dat niet het geval, want toen was politiek een zaak van de elite in Bangkok. Dat stakeholderschap is de blijvende erfenis van Thaksin.”

Grote sympathie voor Thaksin

Dat de afgezette premier Thaksin nog steeds op grote sympathie kan rekenen in het landelijke noordoosten van Thailand, heeft veel met diens armenbeleid te maken. Thaksin, die nu in ballingschap leeft, stond aan het hoofd van een regering die in 2001 en 2005 met nooit eerder vertoonde meerderheden verkozen was.

Hij dankte die zeges vooral aan de arme bevolking op het platteland. Thaksin had onder meer gezorgd voor een algemene gezondheidszorg, gemakkelijk toegankelijke kredieten voor kleine ondernemers en een schuldmoratorium voor boeren.

Thaksin autoritaire stijl was een doorn in het oog van de elite. In 2006 beschuldigde het leger hem ervan een bedreiging te zijn voor de eenheid van het land. Op 19 september 2006 namen de tanks de straten van Bangkok in, de achttiende staatsgreep sinds het land in 1932 een constitutionele monarchie werd.

De weg naar de militaire interventie werd geplaveid door het straatprotest in Bangkok onder aanvoering van de PAD. In de eerste helft van 2006 waren tienduizenden geelhemden op straat gekomen. Ze beschuldigden Thaksins regering van corruptie, vriendjespolitiek en machtsmisbruik.