Ebola kan zich jarenlang verschuilen in de hersenen

Het ebolavirus kan zich na behandeling jaren verbergen in de hersenen om vervolgens weer de dodelijke ziekte te veroorzaken. Dat blijkt uit onderzoek door het Amerikaanse leger.

Enkele recente uitbraken van ebolavirussen in Afrika bleken veroorzaakt door aanhoudende infectie bij patiënten die eerdere uitbraken hadden overleefd. Met name de uitbraak van het ebolavirus in 2021 in Guinee is opnieuw opgedoken door een aanhoudend geïnfecteerde overlevende van de vorige grote uitbraak, vijf jaar geleden.

Apen 

Maar waar het virus zich juist verschuilde in het lichaam, en het mechanisme erachter waren grotendeels onbekend. Wetenschappers van het U.S. Army Medical Research Institute of Infectious Diseases gebruikten daarom onderzoek bij apen om daarop antwoorden te vinden.

‘We ontdekten dat ongeveer 20 procent van de apen die dodelijke blootstelling aan het ebolavirus overleefden na behandeling nog steeds een aanhoudende infectie met het ebolavirus hadden’, zegt hoofdauteur Kevin Zeng. ‘Met name in het ventriculaire systeem van de hersenen, zelfs wanneer ebola virus uit alle andere organen is verdwenen.’

Hersenen

Zo vertoonden twee apen die aanvankelijk genezen leken na verloop van tijd opnieuw ernstige symptomen, die fataal bleken. Onderzoek toonde massale virusinfectie van de hersenen van de dieren.

‘Het ebolavirus is hardnekkig, het kan reactiveren en een terugval van de ziekte veroorzaken bij overlevenden en zo een nieuwe uitbraak veroorzaken.’

De auteurs wijzen op gelijkaardige gevallen bij mensen. Een Britse verpleegster kreeg bijvoorbeeld een terugval van het ebolavirus in de hersenen, terwijl ze negen maanden na haar herstel aan hersenontsteking leed. 

‘Het ebolavirus is hardnekkig, het kan reactiveren en een terugval van de ziekte veroorzaken bij overlevenden en zo een nieuwe uitbraak veroorzaken’, zegt medeonderzoeker Jun Liu. 

Overlevenden opvolgen

Het ebolavirus veroorzaakt een van de dodelijkste infectieziekten die de mensheid kent. Het vormt nog steeds een grote bedreiging in Afrika - alleen al in 2021 waren er drie uitbraken op het continent.

Inmiddels zijn er twee vaccins en twee behandelingstherapieën om de ziekte te bestrijden. ‘Daardoor zijn we in een veel betere positie om uitbraken in te dammen’, zegt Zeng. ‘Onze studie benadrukt echter de behoefte aan langdurige follow-up van overlevenden om opflakkering te voorkomen.’