Es verdwijnt uit Europa

De es verdwijnt naar alle waarschijnlijkheid uit heel Europa. De boom krijgt te maken met zowel een schimmel als een keversoort, en beide plagen rukken snel op.

  • Jean-Pol Grandmont (CC by 3.0) De essensterfte rukt sinds begin jaren negentig op vanuit het oosten en wordt veroorzaakt door de chalaraschimmel Jean-Pol Grandmont (CC by 3.0)

De es deed het tot nog toe prima in Europa, en dat had paradoxaal genoeg met luchtvervuiling en de klimaatverandering te maken. De stikstof in luchtvervuiling werkt als meststof voor de es. En omdat de boom goed tegen droogte kan maar gevoelig is voor vorst in het voorjaar, had de klimaatverandering vooral voordelen.

Toch ziet de toekomst er bijzonder donker uit voor de boomsoort, schrijven Britse onderzoekers vandaag (woensdag) in het Journal of Ecology. Ze noemen de ‘eliminatie van de es’ het meest aannemelijke scenario en verwijzen naar het lot van de iep, die in de jaren tachtig grotendeels verdween uit Europa.

Essensterfte

Sinds begin de jaren negentig rukt vanuit het oosten de essensterfte op. Die wordt veroorzaakt door de chalaraschimmel, die eerst de bladeren doodt, dan de takken en vervolgens de hele boom. De schimmel heeft nu al meer dan 2 miljoen vierkante kilometer essenbos aangetast in heel Europa.

Bovenop die schimmel is er ook de essenprachtkever, een glanzend groene kever die net als de chalaraschimmel uit Azië afkomstig is. De kever rukt elk jaar gemiddeld 41 kilometer op in westelijke richting en heeft nu Zweden bereikt. De volwassen exemplaren brengen weinig schade toe, maar de larven boren zich een weg onder de schors en doden de boom.

‘Onze Europese es is bijzonder gevoelig voor de kever’, zegt hoofdonderzoeker Peter Thomas, hoogleraar Ecologie aan de Keele University. ‘Het is een kwestie van tijd voor die zich verspreidt over de rest van Europa, inclusief Groot-Brittannië. De kever wordt dan de grootste bedreiging voor de es in Europa, en zal mogelijk nog veel meer schade toebrengen dan de schimmel.’

Ecosysteem

Het verdwijnen van de es zal niet alleen grote consequenties hebben voor het landschap, maar ook voor de biodiversiteit, waarschuwen de onderzoekers. Zo’n duizend dier- en plantensoorten zijn ecologisch gelinkt aan de es, waaronder twaalf vogelsoorten, 55 zoogdieren en 239 ongewervelden.

Als de boomsoort verdwijnt, kunnen volgens de onderzoekers ook meer dan honderd soorten korstmossen, schimmels en insecten verdwijnen.

Ook voor de mens heeft de es een belangrijke rol gespeeld in de loop van de geschiedenis. In België, Frankrijk, Nederland en Groot-Brittannië wordt essenhout al sinds het neolithicum gebruikt als brandhout, omdat het ook ongedroogd goed brandt. Essenschors werd ook gebruikt als dierenvoeder en als geneesmiddel voor de mens. Het was populair als scheepshout en werd eeuwenlang gebruikt voor de bouw van muziekinstrumenten. De legendarische Fender Stratocaster, de gitaar van onder meer Jimi Hendrix, is gemaakt uit essenhout.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.