De Europese Commissie stelde op 7 december het begrotingsvoorstel van het externe beleid voor. Vooral de directe buurlanden van Europa zien hun steun verhoogd. De ontwikkeling van de nieuwe democratische staten in de Arabische wereld blijkt de nieuwe prioriteit.
Het voorstel bepaalt het budget dat de Europese Commissie aan zijn externe beleid wil wijden, over de periode 2014 tot 2020. Belangrijke fondsen voor extern beleid zijn die voor derdewereldlanden en voor kandidaat-lidstaten van de Europese Unie. Hiervoor wordt een bedrag van respectievelijk 23,2 miljard en 14,1 milard euro voorgesteld.
Maar vooral de verhoging van het budget voor het nabuurschapsbeleid valt op. Het budget voor deze landen zou met 6,2 miljard euro worden opgetrokken, tot een totaal van 18,1 miljard euro. Dit nabuurschapsbeleid geeft steun aan landen die grenzen aan de Europese Unie. Onder deze landen vallen Tunesië, Egypte en Libië – in volle transitie na de Arabische revoluties. De Europese Commissaris voor nabuurschap Stefan Füle noemt dit ‘een direct antwoord op de revolutionaire bewegingen […] om het succes van deze transformaties te garanderen.’
‘Dit is een logische keuze’, stelt politicoloog en expert Europees buitenlands beleid, Stephan Keukeleire. ‘Vroeger gaf Europa wel eens steun aan minder democratische regimes. Nu wil men zich concentreren op de landen die succesvol democratiseren.’ Deze landen kunnen ook rekenen op drie andere fondsen, goed voor nog eens 5,5 miljard euro.
‘De vraag is naar wie deze fondsen zullen gaan’
‘De grote vraag is echter: naar wie zullen deze fondsen gaan in de nieuwe Arabische democratieën? Zo sloot Europa in het verleden gemakkelijk religieuze organisaties uit. Zelfs als die de noden van de samenleving tegemoet kwamen’, aldus Keukeleire.
Efficiënte steun
De commissie mikt op een efficiënt beleid, toegespitst op prioritaire landen en sectoren. Vooral in het deelbudget voor derdewereldlanden verandert er wat. Negentien landen, waaronder Argentinië, Brazilië, China en India, kunnen niet langer rekenen op bilaterale steun van dit deelbudget. ‘Deze landen zijn ondertussen volwaardig ontwikkeld. Ze zijn economische concurrenten, waardoor bijkomende steun gevoelig ligt’, duidt Keukeleire. ‘Daarbij hebben ze de middelen om aan eigen sociale ontwikkeling te doen. Vaak met betere resultaten dan de EU kon bekomen.’
Deze nieuwe aanpak steunt op de ‘Agenda voor Verandering’ die de Commissie onlangs invoerde als richtlijn voor de Europese ontwikkelingssamenwerking. Het voorstel wordt nu voorgelegd aan de Raad en het Parlement. Een goedkeuring ervan wordt begin 2012 verwacht.