Exotische boomplantages kunnen lokale fauna en flora verstoren

Een eucalyptusplantage in het Amazonegebied.

Vijaya narasimha / Pixabay

Boomplantprojecten waarbij niet-inheemse boomsoorten worden gebruikt, kunnen gevolgen hebben voor insecten – en hele ecosystemen – in nabijgelegen bossen. Dit concluderen wetenschappers van de Universiteit van Bristol en de Federale Universiteit van West-Pará in Brazilië.

De onderzoekers ontdekten dat de effecten van eucalyptusplantages tot 800 meter landinwaarts kunnen doorwerken, het nabijgelegen Amazonewoud in. Ze analyseerden hiervoor duizenden ecologisch belangrijke mestkevers.

Grootschalige programma’s voor het planten van exotische bomen komen veel voor in de tropen, waaronder in het Braziliaanse Amazonegebied. Aanvankelijk vooral om te voldoen aan de wereldwijde vraag naar hout, maar inmiddels is het steeds vaker een manier om de klimaatverandering tegen te gaan en wereldwijd herstel van ecosystemen te bevorderen.

Maar welke gevolgen deze aangeplante bossen hebben voor de lokale flora en fauna was tot nu toe nauwelijks onderzocht. Deze studie, die is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Forest Ecology and Management, laat zien dat de weliswaar goedbedoelde, exotische boomplantages een grote invloed kunnen hebben op de inheemse biodiversiteit van hyperdiverse tropische bossen.

Randeffect

Het team van wetenschappers verzamelde hiervoor in het Amazonewoud meer dan 3.700 mestkevers van 49 verschillende soorten om te analyseren hoe aangelegde eucalyptusplantages de insectenbiodiversiteit in de nabijgelegen Amazonebossen beïnvloeden. In de ecologie wordt dit ook wel “randeffectonderzoek” genoemd: het analyseert de veranderingen in populatiestructuren op de grens van twee of meer habitats.

De nieuwe inzichten over hoe exotische boomplantages de biodiversiteit van tropische bossen kunnen beïnvloeden, zijn belangrijk voor besluitvorming rondom bosaanplant.

De bevindingen laten zien dat de gevolgen van aangelegde bossen ver doorwerken. Uit het onderzoek bleek dat de effecten varieerden tussen verschillende soorten mestkevers. Sommige soorten trokken verder weg van de exotische bomen, terwijl anderen leken te gedijen in de nieuwe omgeving. Als dit voor meer insecten geldt, kan het grote gevolgen hebben voor de gehele ecosystemen nabij dit soort plantages.

De nieuwe inzichten over hoe exotische boomplantages de biodiversiteit van tropische bossen kunnen beïnvloeden, zijn belangrijk voor besluitvorming rondom bosaanplant, zeggen de auteurs.

‘Beter begrip van de reacties van verschillende soorten op antropogene verstoringen is cruciaal om de huidige biodiversiteitscrisis aan te pakken. Onze bevindingen zijn dan ook belangrijk voor bosbeheerders en natuurbeschermingsorganisatie die streven naar het behoud van biodiversiteit in inheemse ecosystemen in de tropen’, zegt professor Rodrigo Fadini van de federale Universiteit van West Pará.