Geld voor een warmere planeet

Het belangrijkste fonds dat hier op de agenda staat is het Groene Klimaatfonds. Dat fonds, goedgekeurd op de klimaatconferentie van Durban in 2011 is bedoeld als startbudget  om klimaatmaatregelen voor kwestbare groepen te financieren.
 

Vlaanderen blijft doof

Er is geen bedrag afgesproken voor dit fonds maar Christiana Figueres, secretaris-generaal van de Klimaatconventie, stelt het cijfer van 15 miljard dollar voorop. Momenteel staat de teller op 9,7 miljard en dat bedrag zou hier in Lima nog wat omhoog moeten.

Vooral de ontwikkelde landen zijn aangesproken om een bijdrage te leveren maar ook een aantal groeilanden zijn met geld over de brug gekomen, zoals Mexico en Zuid-Korea. Australië, dat zijn imago van koolstofintensieve industrie alle eer aan doet door zwaar in te zetten op steenkoolontginning, heeft ter elfder ure toch nog 134 miljoen euro beloofd verspreid over vier jaar. Maar Christine Milse,  fractieleidser van de Groenen in het Australische parlement was kritisch. ‘Als dit geld afkomstig is uit het budget voor ontwikkelingshulp is er helemaal geen speciale inspanning. En dat budget is onlangs al ingekrompen met 5 miljard euro voor de komende 4 jaar.’

Het imago van België is gered maar Vlaanderen blijft onbewogen

Ook België heeft op de valreep de impasse doorbroken en heeft hier vandaag 51,6 miljoen euro beloofd. 50 miljoen euro komt uit het budget van ontwikkelingssamenwerking - waar ook 11 11 11 niet gelukkig mee is. Het Waalse gewest doet daar nog een miljoen euro bij en het Brusselse gewest 600 000 euro. Vlaanderen heeft beslist niet deel te nemen.
Gisteren merkte de Britse econoom lord Nicolas Stern op dat er een substantitiële kentering gebeurd is in de geesten, door de klimaatproblematiek te zien als een kwestie van gezamenlijke opportuniteiten en niet langer als een thema van lastenverdeling. Maar dat geldt dus nog niet voor België, waar zelfs de lastenverdeling geblokkeerd is.

Het financiële beheer van dit GKF gebeurt door de Wereldbank, maar het beleid wordt gevoerd door een bestuur dat is samengesteld uit 8 afgevaardigden van de ontwikkelingslanden en 8 van de ontwikkelde landen. Het fonds is in de loop van dit jaar effectief van start gegaan, maar er is nog heel wat werk voor de boeg om er bijvoorbeeld voor te zorgen dat die financiering naar echte koolstofarme projecten gaat en niet naar nieuwe steenkoolcentrales bijvoorbeeld. Vorige week kwam hier aan het licht dat Japan 2,4 miljard euro uit de pot van klimaatfinanciering geïnvesteerd heeft in de bouw van nieuwe steenkoolcentrales, onder andere in Indonesië.

Het Groene Klimaatfonds heeft betrekking op de periode 2015- 2018, om een onderbouw te hebben voor het nieuwe klimaatakkoord dat in 2015 getekend moet worden en in 2020 in werking treedt. 

De vraag van 100 miljard

Een andere spaarrekening die intussen opgebouwd wordt tegen 2020 is de 100 miljard dollar klimaatfinanciering. In de aanloop naar de klimaattop van Kopenhagen is er beloofd dat er vanaf 2020 jaarlijks 100 miljard dollar klimaatgeld ter beschikking moet zijn afkomstig van diverse bronnen: publiek, privaat, leningen, marktmechanismen of andere bronnen.

Deze 100 miljard dollar zou geen probleem mogen zijn. Alleen al de sector van hernieuwbare energie en energie-efficiëntie mobiliseert miljoeneninvesteringen.

Geld om aan  te passen

Uit wetenschappelijke studies van het Intergouvernementeel Klimaatpanel en uit de praktijk blijkt dat de meest kwestbare groepen voor de impact van de klimaatopwarming die nu al merkbaar is, in het Zuiden geleden zijn. Speciaal om hen financieel te ondersteunen bij adaptatieprojecten is dit fonds opgericht: het verbeteren van de infrastructuurprojecten, irrigatieprojecten in droge gebieden, aanpassingen in de landbouw of huisvesting, urbanisatie. Het geld hiervoor komt gedeeltelijk door de bijdragen van landen en voor een ander deel van een procent op de CDM-projecten, de projecten voor schone ontwikkeling.

Ons land heeft vorig jaar 3,25 miljoen euro beloofd voor dit fonds, maar dat geld is nog niet overgemaakt.

Geld genoeg

In wezen is er geen gebrek aan financiële middelen. Die zijn er in overvloed als ook gekeken wordt naar het verschuiven van financieringen, subsidies en investeringsportefeuilles.

Steeds meer portefeuilles willen doorlichting klimaatbestendigheid
 

Het versluizen van subsidies aan fossiele brandstoffen naar investeringen in propere energie is hier een druk besproken piste. Subsidies aan benzine en diesel kunnen bijvoorbeeld weggehaald worden en geïnvesteerd in groen transport en openbaar vervoer, wat tegelijk de luchtkwaliteit drastisch verbetert en de steden leefbaarder maakt.  Uit een reeks studies, hier voorgesteld in side events, blijkt dat dit financieel uitermate renderend is als je de kosten van wegeninfrastructuur, voertuigen en gezondheidszorg meerekent.

Een andere bron om uit te putten is het verschuiven van investeringen: door beleggingen in koolstof-intensieve sectoren weg te halen en te verplaatsen naar klimaatbestendige sectoren.

De Climate Disclosure Standards Board (CDSB) is een consortium van bedrijven en milieuorganisaties, dat een kader wil opzetten voor internationale rapportering over de klimaatbestendigheid van globale financiële stromen. De CDSB stelt dat er dringend meer duidelijkheid moet komen over het klimaatbestendige karakter van beleggingsportefeuilles om nog meer financiële crashes te voorkomen. De CDSB lanceerde vandaag op een persconferentie zijn nieuwste rapport en pleit voor een grondige doorlichting van beleggingen en voor klimaatrobuuste portefeuilles.

In de VS is er bijvoorbeeld een erg actieve “desinvesteringsbeweging” die olie- en energiebedrijven willen aanmoedigen hun beleggingen weg te halen uit fossiele brandstoffen. Volgens Mats Andersons van de CDSB is er een groeiende bezorgdheid bij bedrijven en een gunstig klimaat voor het herzien van hun aandelen.