"Gezondheidszorg moet verstedelijken"
Gustavo Capdevila
08 april 2010
Beleidsmakers op het gebied van gezondheidszorg moeten zich in de komende jaren vooral richten op problemen in de steden, zeggen experts van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Sinds drie jaar leeft de meerderheid van de wereldbevolking niet meer op het platteland, maar in de stad.
Statistieken bevestigen dat aan de eeuwenlange dominantie van de plattelandsbevolking in 2007 een einde is gekomen. Naar verwachting zal 60 procent van de wereldbevolking in 2030 in steden wonen. Tegen 2050 zal dat 70 procent zijn. Dertig jaar geleden leefde nog maar 40 procent van de wereldbevolking in steden.
De stadsbevolking groeit in landen met lage inkomens het snelst. Het kostte 130 jaar voordat de bevolking van Londen groeide van een miljoen naar acht miljoen. Dezelfde groei nam in Bangkok maar 45 jaar in beslag en in Seoul slechts 25 jaar.
Driedubbele dreiging
“Meestal zijn stedelingen beter af dan plattelandsbewoners”, zegt WHO-directeur Margaret Chan. “Zij hebben vaak betere toegang tot sociale en gezondheidsdiensten en hun levensverwachting is hoger.”
Maar stedelingen hebben ook te maken met bedreigingen als inadequate sanitaire voorzieningen, slechte afvalverwerking, luchtvervuiling, verkeersongelukken, epidemieën van infectieziekten en ongezonde levensstijl.
In de steden is sprake van een “driedubbele dreiging”. Enerzijds zijn er infectieziekten die gedijen op plaatsen waar veel mensen samenkomen. De tweede dreiging vormen chronische ziekten als diabetes, kanker en hart- en vaatziekten, die vaker in steden voorkomen vanwege ongezonde gewoonten zoals roken en alcoholgebruik, consumptie van fastfood en een “zittende” levensstijl. De derde dreiging wordt gevormd door verkeersongelukken, geweld en misdaad.
Sloppenwijken
Snelle stedelijke groei zonder goede planning verhoogt die risico’s. Steden hebben daarom een gecoördineerd, multidisciplinair beleid nodig, zegt Ala Alwan, plaatsvervangend algemeen directeur voor niet-overdraagbare ziekten en geestelijke gezondheidszorg van de WHO. Dat moet zich richten op leefomgeving, transport, onderwijs, groenvoorziening en stedelijke planning.
Bijna een miljard mensen wonen wereldwijd in onder ongezonde omstandigheden in sloppenwijken. “Als steden er niet in slagen om economische kansen te creëren voor de armen, kunnen grote aantallen werkloze jongeren de sociale stabiliteit, veiligheid en gezondheid in gemeenschappen verstoren”, zegt Chan.
Gisteren, op Wereldgezondheidsdag, deed de WHO een beroep op de stedelijke autoriteiten, betrokken burgers, niet-gouvernementele organisaties en de private sector om iets te doen aan gezondheidsproblematiek in steden. “En de WHO zal die inzet steunen”, zei Chan.