Godsdienstvrijheid in Indonesië?
Stefaan Van Bruwaene
20 december 2010
De Indonesische grondwet van 1945 is het gevolg van een enorm aantal compromissen, gesloten door jonge politieke bewegingen met compleet verschillende visies op hun samenleving.
In de bewuste wettekst staan twee zinnen onwennig zij aan zij:
* Eenieder heeft het recht om zijn eigen geloof of religie te belijden
* De natie is gebouwd op het geloof in de ene God
Godsdienstvrijheid wordt als een fundamenteel recht erkend voor alle Indonesiërs, maar wat verderop beperkt tot monotheïsme. Deze tegenstrijdige formuleringen typeren het consensusmodel waarop de Indonesische Republiek gebouwd is. Een nobel initiatief, maar in de dagdagelijkse praktijk levert het schizofrene situaties op die moeilijk te begrijpen zijn voor buitenstaanders. Een pasklaar antwoord op het religieuze vraagstuk is er dan ook niet in dit land.
Onder Suharto werd de hele kwestie dertig jaar lang doodgezwegen op straffe van geweld en opsluiting. De afwezigheid van ideologisch en religieus geïnspireerde discussies creëerde een onvermoede hoeveelheid frustraties. Sinds het begin van het Reformatietijdperk wordt het godsdienstdebat daarom de vrije teugel gelaten, vrijer dan ooit tevoren. Alle religieuze stemmen doen opnieuw van zich horen, zowel binnen als buiten islam. Sommigen spreken daarbij luider, en dwingender, dan anderen.