"Hou multinationals verantwoordelijk voor wangedrag"

De Treaty Alliance, een netwerk van burgerorganisaties, deed gisteren (woensdag) een oproep aan de leden van de VN-Mensenrechtenraad om volgende maand een resolutie te steunen die een bindend verdrag mogelijk maakt. Ze pleiten voor een internationaal akkoord dat multinationals dwingt tot verantwoording en willen mechanismen instellen voor compensatie van slachtoffers van misbruik. De Mensenrechtenraad vergadert van 9 tot 27 juni in Genève.

“Het is tijd voor een systeem met bindende regels op grond waarvan bedrijven wettelijk aansprakelijk zijn voor schendingen van mensenrechten”, zegt David Pred, directeur van Inclusive Development International, een waakhond die lid is van de Treaty Alliance. “Multinationals komen al veel te lang letterlijk weg met moord. Maar in plaats van ze te beteugelen, geven onze regeringen ze steeds meer macht door vrijhandel en investeringsverdragen. Wij scharen ons achter deze oproep omdat we geloven dat er geen grotere dreiging bestaat voor de mensenrechten en democratie dan ongecontroleerde macht van het bedrijfsleven.”

Niet bindend

Al tientallen jaren klinkt de roep om een sterker internationaal raamwerk als het gaat om rechten en verplichtingen van internationale bedrijven. In 2011 mondde dat uit in de Guiding Principles on Business and Human Rights. Hoewel deze richtlijnen gezien worden als een grote stap vooruit, zijn ze niet bindend.

“Uiteindelijk kunnen ze niet afgedwongen worden. Wat we sinds 2011 gezien hebben, is dat de Guiding Principles geen barrière opwerpen tegen mensenrechtenschendingen door multinationals”, zegt Gonzalo Berron, verbonden aan het Transnational Institute en organisator bij de Treaty Alliance. “Het is niet zo dat we niet achter de toepassing van de Guiding Principles staan. Maar hoe eerder we kunnen beginnen met de discussie over een bindend verdrag, hoe beter. We hebben nu de kans dat te doen.”

Voorstanders van een bindend verdrag zien de huidige omstandigheden, in de aanloop naar de vergadering van de Mensenrechtenraad in juni, als een ideale gelegenheid. “Eerder zagen we mobilisatie onder getroffen bevolkingsgroepen en bepaalde ngo’s, maar nu is er voor het eerst een omvangrijke alliantie van verschillende campagnes. Dat is nieuw op internationaal niveau”, zegt Berron.