Internaten zijn redding voor Keniaanse meisjes

Voor veel kinderen op het platteland in Kenia begint de dag met een lange, vaak gevaarlijke tocht richting school. ‘Ik vertrek thuis als het nog donker is en wandel helemaal alleen naar school’, zegt Jonathan Tipapa (9), een Masai-kind uit het district Narok in het zuidwesten van Kenia. ‘Ik ben bang in het donker, vooral omdat ik vrees om op een slang te trappen als ik door het struikgewas loop. Daarom vertrek ik nooit naar school zonder mijn stok.’

Gratis onderwijs

Ook voor veel andere Masai-kinderen is dit de dagelijkse realiteit. Voor de allerkleinsten is de afstand naar school sowieso te groot, dus zij gaan vaak gewoon niet. Ook meisjes gaan zelden naar school omdat voor hen de tocht nog gevaarlijker is en ze thuis moeten helpen in het huishouden.

Gebrek aan geld is niet de reden waarom zo weinig plattelandskinderen in Kenia naar school gaan. De lagere school is gratis en onderwijs voor kinderen is er sinds 2003 verplicht. Miljoenen kinderen uit arme gezinnen hebben van dit voordeel kunnen genieten. Maar dat is niet het geval voor de kinderen van de kleine gemeenschappen in de meest afgelegen gebieden.

Plattelanders bereiken

‘Dit verhaal kunnen we ook beetje bij beetje veranderen’, zegt Bernard O Sankale, hoofdleraar van Elangata Enterit lagere kostschool in Zuid-Narok. ‘Publieke kostscholen voor lagereschoolkinderen zijn de boost die het onderwijs nodig heeft om de plattelandsbevolking te bereiken’, zegt Sankale. Zijn school telt 477 leerlingen, 160 van hen zijn intern.

De meeste kinderen zijn uitgeput van de vele kilometers die ze moeten wandelen van en naar school.

‘De mogelijkheid om intern te zijn, is de oplossing voor de meeste problemen waar we mee kampen. Afstand is de grootste uitdaging. De meeste kinderen zijn uitgeput van de vele kilometers die ze moeten wandelen van en naar school. Dat is de reden waarom ze uiteindelijk vaak afhaken’, zegt hij.

De scholen die nu al een internaat aanbieden, doen dat pas voor kinderen vanaf tien jaar omdat die al meer zelfstandig zijn en beter kunnen omgaan met het gemis van hun familie. Ouders moeten enkel een gesubsidieerd bedrag van 45 dollar (41 euro) per jaar betalen voor de kostschool.

Nationaal examen

Het resultaat voor de Elangata Enterit-school is dat ze op het einde van dit schooljaar het hoogste aantal kandidaten ooit zullen hebben dat zal meedoen aan de Kenya Certificate of Primary Education (KCPE), een nationaal examen dat alle lagereschoolkinderen moeten afleggen om toegang te krijgen tot het secundair onderwijs.

‘Wij hebben 60 kandidaten voor KCPE, 22 van hen zijn meisjes, een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar’, zegt Sankale. In 2007 zat er nog geen enkel meisje in zijn school. Dit jaar stuurt hij 22 vrouwelijke leerlingen naar het nationale examen.

‘Dat is niet enkel omdat we de mogelijkheid van het internaat aanbieden, maar vooral omdat de gemeenschap er tegenwoordig goed op ingaat’, zegt hij.

Redding voor meisjes

Volgens Christine Orono van de hulporganisatie World Vision Kenya zijn de kostscholen voor lagereschoolkinderen de redding voor veel meisjes. ‘Hier worden jonge meisjes beschermd tegen gevaarlijke praktijken als genitale verminking, vroege huwelijken en zwangerschap’, zegt ze.

Ook Sankala bevestigt dat het veel gemakkelijker is om een meisje uit te huwelijken als het niet naar school gaat.

Ook Sankala bevestigt dat het veel gemakkelijker is om een meisje uit te huwelijken als het niet naar school gaat. Maar ook jongens zijn beter af op school, zegt hij. “Als ze geïsoleerd achterblijven in de wildernis, vallen ze meestal ten prooi aan mannen die hen opleiden tot krijger.”

‘Kostscholen kunnen ook betere resultaten voorleggen dan dagscholen’, zegt Peter Saitoti, hoofdleraar aan de lagere school Enkutoto op 9 kilometer van lagere kostschool Elangata Enterit. ‘Kinderen van dagscholen moeten vaak ’s avonds nog meehelpen in huis en bij de verzorging van de dieren. Ze kunnen dus nooit op hun hoogste niveau presteren op school.’

Nu steeds meer scholen investeren in slaapvertrekken, heerst er een nieuw optimisme onder de leerkrachten. Ook kinderen uit de meest afgelegen gebieden, zoals de Masai, zullen steeds minder obstakels zien om naar school te komen, zeggen ze.