Kraanvogels blijven steeds langer in Europa
Julio Godoy
13 december 2011
Zwermen kraanvogels vliegen boven Europa als voorbode van de lente of herfst. Maar door de stijgende temperaturen blijven deze vogels hier steeds langer hangen in de herfst voor ze naar het zuiden trekken. Duitse boeren zien ze niet graag komen.
In november dit jaar bedroeg de gemiddelde temperatuur in Duitsland 5 graden, 1 graad warmer dan in andere jaren. Op sommige dagen klom de temperatuur zelfs tot 20 graden ‘s middags. Dat verklaart waarom sommige trekvogels hebben besloten om de herfst en het begin van de winter in Duitsland door te brengen, alvorens warmere oorden op te zoeken.
Tot enkele jaren geleden vertrokken de kraanvogels in september uit hun lente- en zomerhabitat in Finland, Zweden en Rusland. Ze migreerden naar Spanje en Noord-Afrika, waar ze de herfst en winter doorbrachten. Maar de opwarming verandert hun natuurlijke migratiepatronen.
Door de relatief hoge herfsttemperaturen in Noord-Duitsland de voorbije jaren, stelden tienduizenden kraanvogels hun vertrek met bijna twee maanden uit. De situatie leidt tot conflicten tussen boeren in de regio, die niet willen dat hun velden worden bezet door de vogels, en milieuorganisaties, die de kraanvogels in goede omstandigheden willen opvangen.
Toeristische attractie
Dertig jaar geleden verbleven honderden kraanvogels enkele weken in onze streek, herinnert Hans Wagner zich, een bejaarde boer die zijn hele leven nabij het dorpje Linum op 25 kilometer van Berlijn heeft geleefd. “Nu zijn het er soms meer dan vijftigduizend.” Die hoge aantallen leiden tot problemen. “Kraanvogels bezetten onze velden. In de winter eten ze onze zaden, in de lente de eerste scheuten van onze gewassen. En het lawaai dat ze maken is ondraaglijk”, klaagt Wagner.
Bovendien zijn de kraanvogels een belangrijke toeristische attractie geworden. In september zakten ongeveer dertigduizend bezoekers af naar Linum, een dorp van amper zevenhonderd inwoners. “Er is niet genoeg plaats in het dorp voor zoveel auto’s en bussen”, aldus Wagner.
Net als andere boeren heeft hij alarmsystemen geïnstalleerd om de kraanvogels af te schrikken. Intussen zetten milieuactivisten velden in de regio onder water tussen september en april, om er een geschikte habitat van te maken voor de vogels, die doorgaans in draslanden leven. “Het gebied rond Linum is momenteel de grootste habitat in Duitsland voor migrerende kraanvogels”, zegt ornitholoog Henrik Watzke van de Unie voor het Behoud van Natuur en Biodiversiteit.
Slimme jongens
Watzke bevestigt dat op sommige dagen in september en oktober niet minder dan tachtigduizend kraanvogels verzamelen blazen rond Linum. “De omstandigheden zijn hier ideaal. De herfsttemperaturen zijn gestegen, de gewassen die in de regio worden geteeld (vooral maïs en graan) verschaffen eten aan duizenden vogels en er zijn tal van rivieren en meren.”
Hij ontkent dat de aanwezigheid van zoveel kraanvogels problemen geeft voor de landbouwers hier. Maar Heinz Wacker, een andere lokale boer, spreekt dat tegen. “Enkele jongens die denken dat ze erg slim zijn, verwachten dat we ons land en onze gewassen opofferen om de kraanvogels hier enkele maanden per jaar te laten leven.”
“Een kraanvogel eet 300 gram graan per dag. Omgerekend eten 80.000 kraanvogels 24 ton graan per dag. Bovendien eten ze in de lente de eerste scheuten. Die situatie kan je toch bezwaarlijk ecologisch gebalanceerd noemen?” besluit Jens Winter van het veebedrijf Rhinmilch.