‘Het milieu consumeert onze kunst’

Sculpturen die het beschadigde ecosysteem helen en na verloop van tijd verdwijnen in de natuur. Dat zijn de creaties van het Californische kunstkoppel Daniel McCormick en Mary O’Brien. Ze wijken af van de visies die de mens als middelpunt van de natuur en de kunstenaar als middelpunt van de kunst zien.

  • © Daniel McCormick and Mary O’Brien 'Het milieu consumeert onze stukken na verloop van tijd.' © Daniel McCormick and Mary O’Brien
  • © Daniel McCormick and Mary O’Brien De oesterbedden reinigen het water en breken de stormvloed om op die manier omliggende grasvelden te beschermen. © Daniel McCormick and Mary O’Brien
  • © Daniel McCormick and Mary O’Brien 'We maken gebruik van lokaal biologisch materiaal.' © Daniel McCormick and Mary O’Brien
  • © Daniel McCormick and Mary O’Brien 'Onze laatste projecten waren een wedloop tegen de klimaatsverandering.' © Daniel McCormick and Mary O’Brien

Hun jeugd drukte een groene stempel op hen. Als gevolg daarvan wil het koppel een rol te spelen in het herstellen van het ecologisch evenwicht . ‘We doen aan oplossingsgerichte kunst,’ zegt McCormick.

Ze knutselden al oesterbedden in de baai van San Francisco op aanraden van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA), barrières om de overstroming aan de Golfkust tegen te gaan en bouwen nu habitats aan de oevers van rivieren in Nevada.

© Daniel McCormick and Mary O’Brien
De oesterbedden reinigen het water en breken de stormvloed om op die manier omliggende grasvelden te beschermen.
© Daniel McCormick and Mary O’Brien

‘We baseren ons op ‘biomimicry’, de natuur is ons model,’ legt McCormick uit. ‘We maken gebruik van materiaal dat zich in de buurt bevindt. Zo stoten we in de rivierbedding bijvoorbeeld op wilgen en andere snelgroeiende planten waarmee we weven. Daar voegen we nog biologisch afbreekbaar materiaal aan toe.’ Hun kunstwerken zijn zo gecreëerd dat ze perfect in de beschadigde rivierbedding passen. In het water maken ze ze dan vast aan scheuten van inheemse planten.

‘We baseren ons op biomimicry, de natuur is ons model.’

De levende sculpturen filteren vervuilende stoffen uit het water, verankeren de bodem en verhinderen zo erosie. Ze vormen ook onderdak voor vissen, vogels, reptielen en insecten. De samenlevingen die stroomafwaarts wonen krijgen tevens op een duurzame manier meer controle over de rivier. De structuren dienen ook als snelheidsheuvels die ervoor zorgen dat het water trager door de regio stroomt en meer kans krijgt om in de bodem door te dringen.

De rivieren in Nevada kennen een lange geschiedenis van menselijke interventies. Ze laten hun vee ongelimiteerd grazen, proberen water om te leiden en kanaliseren rivieren. Stuk voor stuk handelingen die schadelijk zijn voor het ecosysteem. Zo raakte de Tuckeerivier in Nevada negentig procent van zijn boshabitat en zeventig procent van zijn vogelpopulatie kwijt sinds 1900.

© Daniel McCormick and Mary O’Brien
‘We maken gebruik van lokaal biologisch materiaal.’
© Daniel McCormick and Mary O’Brien

Vergankelijke kunst

‘Onze kunstwerken zijn vergankelijk, maar dragen bij tot een permanente balans in het ecosysteem.’

Na verloop van tijd overwoekeren de scheuten en dieren de creatie tot het kunstwerk een onopvallend onderdeel van het landschap wordt. ‘Het milieu consumeert onze stukken,’ verwoordt O’Brien. ‘Het werk verliest zijn identiteit als een handgemaakt object. Je ziet niet meer dat mensenhanden het maakten. Dat bevalt ons. Onze kunstwerken zijn vergankelijk, maar dragen bij tot een permanente balans in het ecosysteem,’ vertelt McCormick. 

‘Dat noemen we kunst die in de wereld wandelt,’ zegt Willian Fox, directeur van het Centrum voor Kunst en Milieu in Nevada waar het kunstkoppel mee samenwerkt. ‘Vroeger probeerden kunstenaars de natuur te categoriseren, nu gaan ze ermee interageren. Het is onderdeel van een natuurlijke vooruitgang dat kunstenaars zich toeleggen op prangende wereldproblemen.’

Gebundelde krachten tegen klimaatsverandering

O’Brien beweert dat de klimaatsverandering een intense impact heeft op hun werk. ‘Maar het is een uitdaging die we graag aangaan. In de baai is de stijging van de zeespiegel als gevolg van de klimaatverandering onmiskenbaar. Onze laatste projecten in Nevada waren een wedloop tegen de klimaatsverandering. De ernstige droogte daar is heel onvoorspelbaar en zorgt voor het afsterven van fauna en flora.’

‘Onze laatste projecten in Nevada waren een wedloop tegen de klimaatsverandering.’

McCormick vult aan dat ze sommige structuren zelfs opnieuw moesten ontwerpen, opdat ze ze dan dieper in rivieren konden gaan plaatsen zodat ze niet droog kwamen te liggen.

‘We doen steeds beroep op milieudeskundigen en wetenschappers, ook al staan niet alle wetenschappers open voor een samenwerking met kunstenaars,’ voegt O’Brien toe. De innovatieve creaties geven aan vrijwilligers, zoals lokale schoolkinderen en bedrijven ook een kans om deel te nemen in het klimaatgedruis.

Samenwerking is een belangrijk ingrediënt in hun kunstrecept.

© Daniel McCormick and Mary O’Brien
‘Onze laatste projecten waren een wedloop tegen de klimaatsverandering.’
© Daniel McCormick and Mary O’Brien

Druppels op een gloeiende plaat?

‘We voelen ons als individu soms machteloos, maar je kan doen wat binnen je macht ligt.’

‘Het ‘antropoceen’ is aangebroken, dit is het tijdperk waarin het klimaat de gevolgen ondervindt van onze activiteiten. We hebben het systeem niet onder controle en proberen dat ook niet te bereiken. Men moet inzien dat de mens niet het middelpunt van het bestaan is. We willen afwijken van die antropocentrische benadering van de natuur. De natuur zou blijven functioneren moesten wij haar de vrije loop laten,’ meent O’Brien.

Volgens haar is milieubewustzijn door communicatie een basis waar verbetering uit kan voortvloeien. ‘We voelen ons als individu soms machteloos binnen de milieuproblematiek, maar je kan doen wat binnen je macht ligt.’

‘Je moet de klimaatsverandering onder ogen durven zien,’ vult McCormick haar aan. ‘Eens je die blindheid achter je laat, zijn er verscheidene mogelijkheden om bij te dragen aan verandering afhankelijk van hoe je de problematiek zelf bekijkt. Wij gaan de wereld niet veranderen door dit te doen. Het is een druppel op een gloeiende plaat, maar dat is genoeg voor ons. Dat is wat wij tweetjes kunnen doen.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.