Latijns-Amerika blijft buiten schot op WikiLeaks
Mario Osava
13 december 2010
De uitgelekte telexen op WikiLeaks hebben ook in Latijns-Amerika voor onrust gezorgd. Maar relevante gevolgen heeft de klokkenluiderssite voor deze regio nog niet gehad.
De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva verdedigde de website WikiLeaks zelfs publiekelijk. Hij riep activisten en pers op de vrijheid van meningstuiting te verdedigen en te protesteren tegen de aanhouding van WikiLeaks-oprichter Julian Assange en tegen de financiële druk op WikiLeaks.
“De schuldige is niet wie die dwaasheden verspreidde maar wie ze schreef”, zei Lula, een verwijzing naar de telexen die Amerikaanse ambassadeurs in de hele wereld aan Washington hadden gericht. Lula had er alle vertrouwen in dat de telexen zijn regering niet echt schade zouden toebrengen.
Haat
Brazilië reageerde wel “ongemakkelijk” op een onthulling in verband met minister van Defensie Nelson Jobim. Die had aan de voormalige Amerikaanse ambassadeur Clifford Sobel gezegd dat de huidige minister van Strategische Zaken Samuel Guimarães “de Verenigde Staten haat” en dat de Boliviaanse Evo Morales aan een neustumor lijdt; La Paz ontkende dat laatste bericht.
Brazilië bereidt momenteel de overgang naar een nieuwe regering voor. Als Jobim niet in de ploeg van de nieuwe president, Dilma Rousseff, zal zitten, dan zal men kunnen zeggen dat dit te wijten was aan WikiLeaks, zegt analist André Pereira van onderzoeksbureau CAC.
Vervelend
In Latijns-Amerika overheerst de evaluatie dat de onthullingen van WikiLeaks vervelend zijn maar dat ze de relatie met de Verenigde Staten en ook de onderlinge relaties niet zullen aantasten. Dat bleek al op de Ibero-Amerikaanse Top, die op 2 en 3 december plaatsvond in het Argentijnse Mar del Plata. De onthullingen door WikiLeaks kregen daar niet het belang dat de pers had verwacht. Ecuador verwierp in een verklaring de inhoud van de uitgelekte telexen, maar zowel Argentinië, Brazilië als Mexico weigerden de verklaring te onderschrijven.
In Chili gaat het niet verder dan commentaren in de wandelgangen, zegt politicoloog Jaime Abedrapo, hoogleraar aan de Universiteit van Chili en de Universiteit Diego Portales.”De meerderheid vindt dat er niet meer aandacht aan moet worden besteed, dat het iets wat in de diplomatie overal ter wereld gebeurt.”
In verband met de andere landen vielen Abedrapo twee zaken op. “In zekere zin wordt bevestigd dat de Verenigde Staten de president van Venezuela, Hugo Chávez, politiek probeerden te isoleren, vooral vanwege de alliantie die hij met Iran probeert te smeden.”
Mentale gezondheid
De andere zaak betreft de Argentijnse president Cristina Fernández. De Amerikaanse diplomatie uitte in de telexen haar twijfels over de mentale gezondheidstoestand van Fernández. “Dat zal natuurlijk tot een soort verkoeling leiden, zelfs op persoonlijk vlak, want de Argentijnse president blijft aan en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken lijkt op de hoogte te zijn geweest van dit soort documenten.”
Clinton bood Fernández haar excuses aan via een telefoongesprek, maar “het zal tijd vergen om dit incident te boven te komen”, zei de huidige Amerikaanse ambassadeur in Buenos Aires, Vilma Martínez.
Na de eerste onthullingen door WikiLeaks feliciteerde de Venezolaanse president Chávez de website “voor zijn moed”. Maar hij zweeg toen uitlekte dat honderden Cubaanse artsen op missie in Venezuela naar de VS zouden zijn gevlucht, en dat Venezolaans geld in Bolivia de loyaliteit van militairen ten aanzien van president Morales had “gekocht”.