Machtsstrijd om nieuwe grondwet Egypte gaat nieuwe fase in

Nieuws

Machtsstrijd om nieuwe grondwet Egypte gaat nieuwe fase in

Machtsstrijd om nieuwe grondwet Egypte gaat nieuwe fase in
Machtsstrijd om nieuwe grondwet Egypte gaat nieuwe fase in

Adam Morrow en Khaled Moussa al-Omrani

20 juli 2011

Het getouwtrek om de nieuwe grondwet voor Egypte is voor even stilgevallen. De Hoge Raad van de Strijdkrachten, die voorlopig de macht in handen heeft, maakt binnen twee weken de samenstelling van een werkgroep bekend die een grondwetgevende vergadering moet voorbereiden.

Vorige week bevestigde de Hoge Raad dat er dit najaar parlementsverkiezingen komen, kort daarna gevolgd door presidentsverkiezingen. Die dubbele stembusgang komt er dus voordat er een nieuwe grondwet is.

Over die volgorde wordt al sinds het gedwongen vertrek van de voormalige president Hosni Moebarak in februari hevig gediscussieerd. De Egyptenaren van islamistische strekking willen over het algemeen eerst verkiezingen. Alles wijst erop dat de islamistische Moslimbroeders en gelijkgezinde partijen de meerderheid van de zetels in de wacht zullen slepen. Egyptenaren die voor de scheiding van islam en staat zijn, zouden graag eerst een grondwet tot stand zien komen. Als dat na de verkiezingen gebeurt, zullen de islamisten de tekst helemaal naar hun hand zetten, vrezen ze.

De Hoge Raad van de Strijdkrachten probeerde een tussenweg te vinden. De werkgroep die binnenkort wordt samengesteld, zal regels uitwerken voor de aanstelling van de leden van een toekomstige grondwetgevende vergadering. In de werkgroep zelf zouden vertegenwoordigers van alle politieke strekkingen zetelen.

Quota voor kopten

Amr Hashem Rabie, een expert van het Al-Ahramcentrum voor Politieke en Strategische Studies in Cairo, zegt dat de aanpak garandeert dat de nieuwe grondwet rekening zal houden met de noden van alle Egyptenaren. “Waarschijnlijk komen er quota voor koptische christenen, boeren en arbeiders.”

De Democratische Alliantie voor Egypte, die bestaat uit 28 partijen waaronder de Moslimbroeders en andere islamistische groepen, is tevreden met de werkwijze. “We beschouwen de aankondiging (van de Hoge Raad van de Strijdkrachten nvdr.) als een belangrijke stap naar de oplossing van de aanhoudende discussie tussen zij die eerst een grondwet willen en de voorstanders van vroege verkiezingen,” klinkt het in een verklaring.

In een referendum in maart had 77 procent van de Egyptenaren zich uitgesproken voor een reeks van tien grondwetswijzigingen. Een van die amendementen voorzag in de vorming van een 100-koppige grondwetgevende vergadering door het nieuwe parlement.

Angst voor islamistische dominantie

“De meeste mensen willen eerst verkiezingen, zegt Sobhi Salleh, een leider van de Moslimbroeders. “Zij die eerst een nieuwe grondwet willen, weigeren de resultaten van de stembus te respecteren. Ze maken veel lawaai, maar hebben geen macht op straat.”

De tegenstanders zien dat anders. “We verwerpen de resultaten van het referendum niet”, zegt Hafez Abu Saeda, het hoofd van de Egyptische Organisatie voor de Mensenrechten. “Maar de Hoge Raad leeft zelf de resultaten niet na: ze hebben een voorlopig charter met 62 artikelen gepubliceerd in plaats van tien artikelen te wijzigen. Bovendien is het logisch dat er eerst een nieuwe grondwet komt en daarna pas verkiezingen. Alleen zo kunnen de verhoudingen tussen de verschillende machten naar behoren worden vastgelegd.”

Volgens Ahmed Sameh, een lid van het progressieve Patriottisch Front voor Vreedzame Verandering, “willen op de islamisten na bijna alle politieke richtingen in Egypte eerst een nieuwe grondwet.”

De discussie bereikte een kookpunt op 27 mei. Toen trokken honderdduizenden betogers naar het Tahrirplein in Cairo om te eisen dat er eerst een grondwet wordt opgesteld voordat er verkiezingen worden gehouden. Een coalitie van progressieve en linkse partijen lanceerde een “grondwet eerst-campagne” waarmee ze 20 miljoen handtekeningen wil verzamelen.

De beslissing van de Hoge Raad van de Strijdkrachten lijkt nu voor even de lont uit het kruitvat te hebben gehaald. Maar misschien duurt de vrede maar tot de samenstelling van de werkgroep bekend wordt gemaakt.