"Mensenrechtenreputatie EU staat op het spel"

In 2001 keurde de EU richtlijnen goed over de diplomatieke houding ten opzichte van landen die het niet zo nauw nemen met de rechten van gevangenen. Als basis voor deze richtlijnen diende een op schrift gesteld doel om systematisch en langdurig actie te ondernemen tegen marteling.
De effecten van de richtlijnen zijn nu doorgelicht en uit dat onderzoek blijkt dat sommige regeringen de EU beschuldigen van dubbele moraal omdat er lidstaten zijn die betrokken zijn geweest bij ‘rendition’, het vervoeren van terrorismeverdachten naar gevangenissen buiten de Verenigde Staten waar dubieuze ondervragingstechnieken werden toegepast.
In het interne document worden aanbevelingen gedaan om de “Europese geloofwaardigheid te versterken.” Het zegt dat de Europese Unie een eenduidig beleid moet voeren tegen marteling, zowel in het buitenlandse diplomatieke werk als bij de bescherming van mensenrechten binnen de EU.
In februari werd bekend dat twee vliegtuigen van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA die terrorismeverdachten vervoerden onder het ‘ontvoerings- en martelingsprogramma’, in 2002 een tussenstop hadden gemaakt op Diega Garcia, een eiland in de Indische Oceaan dat onder Brits bestuur staat. Eerder had Londen dat ontkend.
Diverse andere regeringen, inclusief die van Duitsland, Zweden, Portugal, Ierland en Italië, zijn beschuldigd van medewerking aan de CIA-operaties. In Polen en Roemenië zou de CIA geheime detentiecentra hebben gehad. Beide landen kwamen onder vuur te liggen van de Europese Commissie omdat ze geen informatie willen verstrekken naar aanleiding van die beschuldigingen.
In 2007 bleek uit een onderzoeksrapport van het Europees Parlement dat er tussen eind 2001 en eind 2005 tenminste 1.245 CIA-vluchten boven Europees grondgebied zijn uitgevoerd. Bij een deel daarvan werden tussenlandingen gemaakt op Europese luchthavens.