Veiligheidsplan van kersverse president krijgt zware kritiek

Mexicanen voelen zich nu al bedrogen door López Obrador

Eneas De Troya (CC BY 2.0)

 

Andrés Manuel López Obrador is pas vanaf 1 december president van Mexico maar nu al voelen velen zich bedrogen door hem. Zijn veiligheidsplan krijgt zware kritiek.

“Een stap terug”, “een teleurstelling”: met die termen omschrijft de Mexicaanse Yolanda Morán, moeder van een verdwenen man, het veiligheidsplan van de linkse Andrés Manuel López Obrador, in de volksmond beter bekend onder zijn initialen AMLO.

“Hij overtuigt ons niet”, zegt Morán, oprichter van de niet-gouvernementele organisatie Verenigde Krachten voor Onze Vermisten. “We geloofden hem toen hij in de campagne zei dat hij de militairen terug naar de kazernes zou sturen. We dachten dat hij de strategie zou veranderen, die al twee termijnen van zes jaar het beleid bepaalt en geen resultaten heeft opgeleverd.

“We dachten dat hij zou kiezen voor een strategie die de politie meer armslag zou geven, dat hij de militairen van straat zou halen”, zegt Morán, die ook aan het hoofd staat van de Beweging voor onze Vermisten, die meer dan zeventig groepen en organisaties rond gedwongen verdwijningen samenbrengt.

Hoop op verandering

De zoon van Morán, Dan Fernández, die nu 43 zou zijn, verdween in december 2008 toen hij door het leger werd opgepakt in de noordelijke stad Torreón. Daardoor moest ook zij de stad verlaten en haar toevlucht zoeken in de stad Guanajuato.

Ze blijft onvermoeibaar zoeken naar de verblijfplaats van Dan, samen met andere familieleden van vermiste personen.

De activiste hoopt nog altijd dat de komst van de leider van de Nationale Vernieuwingsbeweging verandering brengt. Maar “we zien details die aangeven dat dit niet is wat hij ons beloofde. Dit is niet de manier om de vrede te herstellen. Het plan lost de problemen niet op.”

Geen vertrouwen in het leger

“We hebben geen vertrouwen in het leger”, zegt ze. “Door misschien een handvol militairen die oneerlijk zijn, mensen vermoorden, geven we de hele instelling de schuld.”

“We dachten dat hij zou kiezen voor een strategie die de politie meer armslag zou geven, dat hij de militairen van straat zou halen”

De civiele samenleving kant zich tegen de militarisering van het land, als oplossing voor het bloedige geweld, tegen de ondergeschiktheid van civiele instellingen, tegen de onderwerping van justitie en haar inefficiëntie om de Mexicaanse mensenrechtencrisis op te lossen.

Op 15 november presenteerde López Obrador het Nationaal Plan Vrede en Veiligheid 2018-2024. Dat voorziet in de fusie van de militaire, zee- en federale politie tot één Nationale Garde (GN), waaraan ook militairen worden toegevoegd. De GN zal 120.000 en 150.000 leden tellen.

Niet levensvatbaar

Het plan, dat een grondwetswijziging vereist, bestaat uit acht assen, waaronder het uitbannen van corruptie en het reactiveren van de rechtsbedeling, het garanderen van werkgelegenheid, onderwijs, gezondheid en welzijn, het volledig respecteren en bevorderen van mensenrechten, en een herformulering van de strijd tegen drugs en het nationale veiligheidsbeleid.

Het Nationale Burgerobservatorium noemt AMLO’s strategie “dubbelzinnig, verwarrend, centralistisch, niet levensvatbaar”. Het plan stelt geen duidelijke diagnose en houdt geen rekening met de aanbevelingen van het maatschappelijk middenveld.

“Het plan geeft niet aan waar het naartoe gaat en roept meer vragen op dan het antwoorden geeft”, zegt directeur Francisco Rivas. “Voor de Nationale Garde ontbreekt een visie. Het plan bevat dingen waarvan je niet goed weet of ze werken of niet. Dat leidt mogelijk tot beleid dat moeilijk te evalueren is.”

Felipe Calderón

Het leger handhaaft de openbare orde mee sinds december 2006, toen toenmalig president Felipe Calderón zijn oorlog tegen de drughandel begon. De drugkartels controleren verschillende delen van het land.

Nu zijn 50.000 militairen betrokken bij deze strijd tegen drugs. Dat verscherpte het geweld, met een toename van moorden, verdwijningen en marteling, stellen Mexicaanse mensenrechtenorganisaties en de Verenigde Naties.

Volgens officiële cijfers vonden van januari tot september dit jaar 24.769 moorden plaats, ruim meer dan de 20.833 in dezelfde periode in 2017.

37.000 mensen vermist

Daarbovenop komen de meer dan 37.000 mensen die verdwenen zijn sinds 2007, volgens cijfers van de Nationale Commissie voor de Zoektocht naar Verdwenen Personen, een ongekend record voor een land zonder gewapend conflict.

Geen enkel Latijns-Amerikaans land kent zo’n grote mensenrechtencrisis als Mexico.

Tania Reneaum, directeur van Amnesty International in Mexico, was verrast met de aankondiging van het veiligheidsplan van AMLO. “Vanuit het maatschappelijk middenveld willen we horen dat het leger zich geleidelijk uit het straatbeeld terugtrekt en dat de civiele politie versterkt wordt. In plaats daarvan voedt men een leger dat al twaalf jaar de straten inneemt met verschrikkelijke gevolgen.”

Pijn van de slachtoffers

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws
Reneaum noemt het “onbegrijpelijk” dat de volgende president eerst toenadering zoekt tot de civiele samenleving en de slachtoffers van geweld en vervolgens een initiatief met militaristische inslag lanceert.

“Hij houdt geen rekening met de pijn en de ervaringen van de slachtoffers van het staatsgeweld.”

“We begrijpen niet wat er gebeurd is tussen deze dialoog en het plan voor zo’n politie. Hij houdt geen rekening met de pijn en de ervaringen van de slachtoffers van het staatsgeweld, die hem hebben verteld dat de pijn van de militairen komt.”

Mensenrechtenverdedigers en academici hadden een kleine overwinning behaald toen het Hooggerechtshof op 15 november, op hun verzoek, de Wet voor Binnenlandse Veiligheid als ongrondwettig vernietigde. De wet, die door de ontslagnemende regering van de conservatieve president Enrique Peña Nieto was ingevoerd, gaf ruime bevoegdheden aan militairen om taken van openbare veiligheid uit te oefenen; zo mochten ze aanhoudingen verrichten.

Veelbelovende raadplegingen

De tevredenheid over die uitspraak was van korte duur. Nog dezelfde dag kondigde AMLO zijn veiligheidsplan aan.

Nog los van de inhoud ervan houdt het plan ook geen rekening met de veelbelovende raadplegingen die AMLO’s team van augustus tot oktober heeft gehouden. Via minstens 18 forums voor vrede en verzoening en 25 digitale enquêtes ging het team na wat de prioriteiten en voorstellen zijn van de groepen die getroffen zijn door het geweld.

Hun voorstellen zouden worden opgenomen in de nieuwe veiligheids- en justitiestrategie. In oktober gingen de alarmen af toen het AMLO-team forums annuleerde in vijf staten, waaronder enkele die het zwaarst door het geweld getroffen zijn.

Advies vragen

Na de lancering van het plan riep Seguridad sin Guerra (Veiligheid zonder Oorlog), een collectief van academici, familieleden van slachtoffers en vertegenwoordigers van ongeveer 140 mensenrechtenorganisaties, de nieuwe regering op om een advies te vragen aan de Inter-Amerikaanse Commissie voor Mensenrechten.

Het Nationale Burgerobservatorium vroeg ondertussen een versterking van de maatschappelijke instellingen, de oprichting van een onafhankelijke openbare aanklager, de herstructurering van het verzamelen van financiële inlichtingen om een ​​betere bestrijding van de georganiseerde misdaad mogelijk te maken, en een gecoördineerd openbaar beleid.

Buitengerechtelijke executies

Reneaum, van Amnesty International, waarschuwt voor het falen van de nieuwe strategie. “We zullen waarschijnlijk getuige zijn van dezelfde mensenrechtenschendingen, zoals gedwongen verdwijningen en buitengerechtelijke executies. Ik vraag me af hoe het zal aflopen met die gemengde militair-civiele politie.”

Verschillende instanties van de Verenigde Naties en internationale instellingen hebben Mexico de laatste jaren de mantel uitgeveegd voor massale schendingen van mensenrechten. Volgens de teleurgestelde civiele samenleving dreigt dat ook met de nieuwe regering te gebeuren.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2770   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2770  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.