Nederlands plan moet Mozambikaanse kuststad Beira redden


IPS
07 april 2016
De tweede stad van Mozambique, de kuststad Beira, koerst af op grote klimaatproblemen. Een Nederlands masterplan moet voorkomen dat tienduizenden mensen hun huis kwijtraken aan de oprukkende zee.
Cyclonen, overstromingen en een stijgende zeespiegel bedreigen de stad die ook van strategisch belang is voor landen zoals Zimbabwe en Zambia. Arme inwoners van de stad hebben geen idee hoe ze hun huizen kunnen redden. Sommige bewoners overwegen al te vertrekken uit de stad. Joaquim Zimazi, uit Ponta Gea, een buurt in Beira, zegt dat zijn huis vorig jaar werd getroffen door een vloedgolf. ‘Deze boze zee zal ons allemaal opslokken’, zegt hij.
Mussa Joanne, een andere inwoner van de stad, noemt de situatie “ondraaglijk” voor de bewoners. ‘We hebben geprobeerd barricades op te werpen met zandzakken en stenen, maar dat werkt niet.’
Er zijn rapporten verschenen waar in staat dat meer dan 55.000 mensen in de komende tien jaar hun huis zullen kwijtraken aan de zee.
Nederlands masterplan
Kerry Emanuel, hoogleraar atmosfeerwetenschappen aan het Massachusetts Institute of Technology in de VS, zegt dat in 2013 een analyse is gemaakt van het risico op cyclonen in Beira. In dat rapport adviseren de auteurs nieuwe dijken te bouwen, oude te versterken, en kwetsbare bouwwerken in laaggelegen gebieden te verhogen. Het drainagesysteem en de zeewering in Beira zijn momenteel onvoldoende om de bewoners te beschermen tegen overstromingen.
Een van de onderdelen van het plan is het verplaatsen van 120.000 inwoners uit laaggelegen gebieden naar hogere delen van de stad.
Het stadsbestuur zet in op de uitwerking van een masterplan voor Beira, dat is opgesteld door het Nederlandse onderzoeksinstituut Deltares en ingenieursbureau Witteveen & Bos. Dat plan moet tegen 2035 volledig zijn geïmplementeerd.
Een van de onderdelen van het plan is het verplaatsen van 120.000 inwoners uit laaggelegen gebieden naar hogere delen van de stad. Volgens Daviz Simango, de burgemeester van Beira, is meer dan 88 miljoen euro nodig om het masterplan volledig uit te voeren. Dat bedrag krijgt de stad niet bijeen zonder hulp van private partijen.
Chaotische ontwikkeling
Peter Letitre, projectmanager van Deltares, zegt dat niet gewacht moet worden totdat al dat geld beschikbaar is. Om onnodige schade te voorkomen, wil hij nu al een beleidswijziging. Die moet zich onder meer richten op het stoppen van het ongecontroleerd verstrekken van vergunningen voor landgebruik in gebieden die aangewezen zijn voor de afvoer van overtollig water.
‘Toekomstige uitbreiding van Beira moet in hoger gelegen gebieden gebeuren, waar het risico op overstromingen kleiner is, en waar betere drainagefaciliteiten onderdeel zijn van de integrale planning van nieuwe stadswijken’, zegt hij.
Volgens het masterplan voor Beira is de chaotische stedelijke ontwikkeling van Beira deels veroorzaakt door landspeculatie, omdat de vergunningtarieven relatief laag zijn en de toekomstige financiële belangen groot. De speculatie hindert de duurzame ontwikkeling van Beira, omdat aan de vergunninghouders geen eisen worden gesteld als het gaat om de aanleg van basisinfrastructuur en de geschiktheid van land om te bouwen.
Regen
Beira werd in de negentiende eeuw gebouwd door de Portugezen, met als doel er maximaal 30.000 mensen te huisvesten. Momenteel telt de stad echter meer dan 400.000 inwoners. De meeste mensen leven in slecht geplande onderkomens die kwetsbaar zijn bij calamiteiten.
In maart van dit jaar werden sommige wijken in Beira door overstromingen afgesloten van de rest van de stad. De overstromingen werden veroorzaakt door onophoudelijke regen. Volgens de Mozambikaanse media overstroomden latrines, waardoor menselijke uitwerpselen terechtkwamen in het drinkwater. De het al slechte sanitaire systeem in de dichtbevolkte wijken in de stad, werd daardoor nog meer belast.