Nieuwe Franse wet bant ggo's

De Franse senaat keurde begin deze week een anti-ggo-wet goed die vorige maand werd aangenomen door het Lagerhuis van het parlement. De Franse minister van Landbouw, Stephane Le Foll, verklaarde vooraf tijdens het debat ‘een legaal kader te willen creëren voor het land, om te garanderen dat een ban wordt toegepast’.

Frankrijk adopteerde in maart al een wet die het gebruik van het insectresistente MON810-mais van het controversiële Monsanto verbiedt. De maissoort is de enige in Europa toegelaten ggo, en meer dan 90 procent ervan wordt in Spanje geteeld. De nieuwe wet verbiedt nu ook het telen van andere toekomstige ggo’s, zelfs al zouden die op EU-niveau worden goedgekeurd.

Geen publieke steun

De publieke achterdocht in Europa tegen ggo’s is groot, en de druk vanuit de milieubewegingen sterk. Steun voor ggo’s loopt wereldwijd terug, en Frankrijk staat bekend als één van de ferventste tegenstanders. Zowel de huidige progressieve regering als de vorige conservatieve verzetten zich er sterk tegen.

Afgelopen vrijdag vielen activisten nog een veld aan in het zuidwesten van het land, nadat de eigenaar verklaard had zijn gronden met ggo-zaden ingezaaid te hebben, enkele dagen voor de anti Mon810-wet van kracht ging.

Volgens het ministerie van Landbouw is er nog maar één andere landbouwer in het land die tot nog toe ggo’s gebruikt heeft. De overheid is momenteel bezig met een onderzoek en verwacht de gewassen op het veld na afloop te zullen vernietigen.

Oud-premier Francois Fillon van de conservatieve UMP gaf in 2013 al toe dat de vorige regering onder voormalig president Sarkozy een “deal” had met de milieubewegingen, waarin een doorgedreven anti-ggo-politiek geruild werd voor toegevingen inzake nucleaire energie. Driekwart van de Franse energieproductie is nucleair.

TTIP

De wet is een signaal voor de onderhandelaars van het Trans-Atlantisch Vrijhandels- en Investeringsverdrag (TTIP), dat momenteel door Europees Commissaris van Handel Karel De Gucht met de VS onderhandeld wordt. Het verdrag moet de handelsbarrières tussen de economische machtsblokken slechten, maar kent sterke oppositie van ngo’s en milieubewegingen.

Tegenstanders vrezen dat het multinationals te veel macht zal geven, en de rechten van consumenten en werknemers alleen maar zal ondermijnen. Zo zou het verdrag bedrijven de mogelijkheid geven overheden voor een niet-gouvernementeel tribunaal te dagen, bij wetten die inkomensverlies impliceren. Dat zou een enorme impact hebben op de wetgeving.

Zo wees het Franse gerechtshof maandag nog een noodprocedure af die ggo-producenten hadden aangespannen tegen de anti Mon810-wet, met als grootste argument dat de wet grote economische schade berokkent aan de sector.

Het vrijhandelsakkoord zou dergelijke rechtsuitspraken wellicht onmogelijk maken, en de overheid blootstellen aan dagvaardingen van bedrijven en, in het geval van veroordelingen, boetes. Die zouden dan met belastinggeld betaald worden.

Monsanto

Een van de redenen van het verzet tegen ggo’s is de economische afhankelijkheid die dergelijke producten met zich zouden meebrengen. Koplopers in de ggo-productie zoals Monsanto hebben patenten op de zaden van ggo’s, en tegenstanders vrezen dat kleine boeren op lange termijn blootgesteld zullen worden aan woekerprijzen.

Zo introduceerde Monsanto in 1998 nog de eerste “Terminator”, zoals die door milieubewegingen genoemd werd, een ggo die zich slechts één keer voortplant. Het gewas kan in tegenstelling tot gewone zaden niet bewaard worden, en boeren moeten het product elk jaar opnieuw aankopen. Door massale druk van ngo’s werd het gewas nooit geïntroduceerd, maar tegenstanders vrezen dat het TTIP de deur opnieuw zal openzetten voor dergelijke initiatieven.