Nog steeds lijden 34 miljoen Latijns-Amerikanen honger

Latijns-Amerika is ‘de regio die het probleem van de honger het best heeft ingeschat, die vooral de nadruk op de kwetsbare groepen heeft gelegd”, zegt Raúl Benítez, regionaal vertegenwoordiger van de VN-voedselorganisatie FAO. “De resultaten hangen samen met die nadruk.’

Millenniumdoelstelling gehaald

Volgens een nieuw FAO-rapport hebben Latijns-Amerika en de Caraïben de millenniumdoelstelling voor honger al gehaald. In 2000 kwamen alle landen via de VN overeen om tegen dit jaar de honger tot de helft te verminderen.

Maar ondanks dat succes lijdt nog steeds 5,5 procent van de mensen in de regio honger, blijkt uit hetzelfde rapport. Dat komt neer op 34,3 miljoen mensen.

In Latijns-Amerika wonen 605 miljoen mensen. Het aandeel arme mensen is gedaald van 44 procent in 2002 naar 28 procent nu. Maar de extreme armoede is de laatste twee jaar wel opnieuw gestegen.

Sterkste vooruitgang in Zuid-Amerika

Zuid-Amerika boekte de sterkste vooruitgang in de strijd tegen de honger. Maar het is ook daar dat nog de meeste ondervoeding te vinden is.

Centraal-Amerika zag het aantal mensen met honger dalen van 12,6 miljoen begin jaren negentig naar 11,4 miljoen vandaag, maar sinds 2013 stokt de daling.

Zware problemen in Haïti

De Caraïben zijn het meest achtergebleven gebied: 7,5 miljoen mensen lijden er momenteel honger. Dat is vooral op rekening van Haïti te schrijven, waar drie kwart van de bevolking met ondervoeding kampt.

‘Haïti sleept de zware problemen al eeuwen met zich mee’, zegt FAO-topvrouw Eve Crowley. ‘Ze zijn een gevolg van het kolonialisme, de verdeling van de gronden. Het duurt een tijd vooraleer je dat soort historische problemen oplost. Bovendien heeft de recente politieke instabiliteit een negatieve impact gehad op de economische groei.’

30 miljoen mensen minder honger

Aan de positieve zijde zijn 30 miljoen mensen in Latijns-Amerika en de Caraïben er de laatste 20 jaar in geslaagd de honger achter zich te laten.

Dat is vooral het gevolg van de verbeterde economische situatie de laatste tien jaar en de vastbeslotenheid van de landen om de honger uit te roeien, zegt de FAO.

Het meest recente voorbeeld daarvan is het Plan voor Voedselzekerheid, Voeding en Uitroeiing van de Honger tegen 2025. De Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caraïbische Staten, het belangrijkste economische en politieke orgaan van de regio, heeft dat onlangs goedgekeurd.

Honger uitroeien tegen 2025

Het is het eerste dergelijke plan ter wereld. Het wil de honger definitief uitroeien tegen 2025. Dat houdt heel wat uitdagingen in, onder meer de verzachting van de gevolgen van de klimaatverandering, die vooral de kleine boeren en meest kwetsbare groepen treft.

De regio moet ook haar economie weer aan de praat krijgen. “Het gevaar van achteruitgang ligt altijd op de loer”, zegt Benítez. “We moeten er ons van bewust zijn dat dit gevolgen heeft voor miljoenen vrouwen, mannen en kinderen.”

‘Door honger blijven mensen niet alleen verstoken van onderwijs, gezondheidszorg en zelfs burgerschap. Het ontneemt hen vooral vrijheid en dat heeft gevolgen voor ons allemaal, zowel voor wie honger heeft als voor wie wel genoeg te eten heeft. We mogen niet aanvaarden dat een Latijns-Amerikaanse of Caraïbische broeder of zuster honger lijdt.’

Genoeg eten

Er is genoeg te eten in Latijns-Amerika, zegt Benítez. Het probleem is alleen dat de armsten niet de middelen hebben om eten te kopen. ‘Het is een probleem van toegang, niet van productie.’

‘Honger gaat over meer dan alleen maar een bord eten op tafel. We zien dat als een regionaal probleem en zoeken daarom naar een regionale oplossing.’

En de landen die het snelst vooruitgang boeken, moeten de anderen helpen, zegt de FAO-vertegenwoordiger.

Obesitas wordt groot probleem

Voor Francisca Quiroga, expert openbaar beleid van de Universiteit van Chili, is voor de volgende fase een nieuw model nodig. ‘Veel sociale programma’s die er in de regio kwamen met het oog op de millenniumdoelstellingen, waren gericht op het uitroeien van percentages of op het verkleinen van de kloof via cijfers. Maar ze hadden geen aandacht voor problemen die even relevant zijn in de regio, zoals ongelijkheid.’

Er zijn bovendien nieuwe problemen bij gekomen. De klimaatverandering bijvoorbeeld. En de slechte eetgewoonten. Het nieuwe model moet daarom duurzamer zijn.

Eind dit jaar worden de millenniumdoelstellingen vervangen door de duurzaamheidsdoelstellingen. Die zullen ook oog moeten hebben voor andere voedingsproblemen. Zo dreigt obesitas een nieuw mondiaal voedingsprobleem te worden, zegt Benítez.

‘Obesitas moeten we in de gaten blijven houden want het heeft een enorme impact op de bevolking. Het is nog niet zo ernstig als het hongerprobleem, maar het dreigt wel even ernstig te worden.’