Ook in Turkije stuit bruinkool op groeiende tegenstand

Niet alleen in het Duitse Hambach wordt strijd geleverd tegen bruinkool: ook in de Turkse provincie Mugla groeit de tegenstand tegen verouderde centrales en een uitbreiding van de mijnen. De kost voor de volksgezondheid en het wereldwijde klimaat is onaanvaardbaar, zeggen milieuverenigingen.

Mugla telt een van de oudste energiesites van Turkije, met verschillend bruinkoolmijnen en drie verouderde kolencentrales. De overheid schuift de sluiting van de centrales voor zich uit, en er zijn plannen om de mijnen uit te breiden.   

Onaanvaardbaar, zeggen klimaatorganisaties als 350.org en het Climate Action Network (CAN), in de eerste plaats voor de volksgezondheid. Uit een studie door CAN Europa blijkt dat de drie centrales samen goed zijn voor de uitstoot van 9,5 miljoen zwaveldioxide, 890.000 stikstofoxide, 65.000 ton stof en 28.000 kilogram kwik sinds hun opstart in 1983.

De tol voor de gezondheid is hoog: 45.000 vroegtijdige overlijdens en  ziekenhuisopnames voor 46.000 patiënten met ademhalingsproblemen of hartaandoeningen als gevolg van de vervuiling. Ook de economie betaalt daarvoor een prijs, met 12 miljoen verloren arbeidsdagen, berekende CAN.

Gezondheid

“De gemiddelde doodsoorzaak in het dorp is nu voornamelijk kanker. We zien ook meer en meer jonge kinderen en niet-rokers met acute aandoeningen van de luchtwegen”

In de dorpen in de buurt is de impact het grootst. “In het voorbije decennium is de gemiddelde doodsoorzaak in ons dorp aanzienlijk veranderd: het is nu vooral kanker”, zegt de arts Haluk die in het dorp Karacahisar woont. “We zien ook meer en meer jonge kinderen en niet-rokers met acute aandoeningen van de luchtwegen.”

Maar de vervuiling laat zich niet beperken tot de regio of zelfs de landsgrenzen. Ook Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika voelen de gevolgen, stelt de studie. Meer dan de helft van de impact op de volksgezondheid van het fijnstof uit de centrales gebeurt buiten Turkije - voor de stikstofoxiden is dat een kwart. Egypte, Israël en Griekenland zijn bij de zwaarst getroffen landen.

Klimaat

Ook de klimaatimpact is groot: de drie kolencentrales hebben tijdens hun werking samen al 360 miljoen ton CO2 uitgestoten. Als hun levensduur wordt verlengd tot 50 jaar kan daar nog eens 328 miljoen ton bijkomen.

En als de uitbreiding van de bruinkoolmijnen er komt, moet 18.450 hectare woud verdwijnen, en daarmee een CO2-opslagvat van 9 miljoen ton CO2. Dat is zeventien keer het Hambach-woud waarvoor momenteel in Duitsland slag wordt geleverd.

WHO

“Het maakt niet uit waar het verbrand wordt: we betalen allemaal de prijs voor de impact op het milieu en de volksgezondheid”

“Na jaren lijden onder de dodelijke impact van bruinkoolmijnen en kolencentrales in hun regio zijn de dorpelingen van Mugla samengekomen om ons eraan te herinneren dat koolvervuiling ons allemaal treft”, zegt Efe Baysal van 350.org in Turkije. “Het maakt niet uit waar het verbrand wordt: we betalen allemaal de prijs voor de impact op het milieu en de volksgezondheid.”

“Als de wereld een gevaarlijke klimaatverandering wil voorkomen, dan moet de temperatuurstijging onder de 1,5 graden Celsius gehouden worden, zoals het VN-klimaatpanel heeft aangetoond”, zegt Wendel Trio, directeur van CAN in Europa. “De enige manier om dat te doen, is steenkool wereldwijd uitfaseren. Zoals uit onze studie blijkt, heeft dat ook veel bijkomende voordelen voor de volksgezondheid en de ecosystemen.”

Het CAN-rapport volgt net na een samenkomst van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) rond luchtvervuiling. Experten van over de hele wereld benadrukten er de noodzaak kom vuile energie af te zweren en te investeren in nieuwe, schonere vormen van energieproductie om de luchtkwaliteit te verbeteren