‘Ik wist dat ik bepaalde neigingen had, maar hier kan ik er beter over praten omdat mensen het respecteren’

Op Clubhouse kan Arabische wereld seks en taboes bespreken, maar hoe lang nog?

Marco Verch (CC BY 2.0)

De app werd in februari het meest gedownload in Saoedi-Arabië.

In de Arabische wereld maakt de Amerikaanse app Clubhouse furore, omdat je er vrijuit kan praten over seks en andere taboes. Maar velen vrezen dat die digitale vrijheid snel ingeperkt zal worden door autoritaire regeringen in de regio. 'Je hoeft ons niet te accepteren, alleen maar te respecteren.’

De populariteit van de audiochat-app Clubhouse stijgt snel in de Arabische wereld. Hij biedt een zeldzaam platform voor open debat over taboes, van eerwraak in Egypte tot seksuele identiteit in Irak.

De app, waarmee gebruikers in chatrooms kunnen discussiëren over verschillende onderwerpen, werd pas vorig jaar gelanceerd. De populariteit steeg snel nadat miljardairs Elon Musk en Mark Zuckerberg in de app waren verschenen. En ook in het Midden-Oosten wordt de app nu steeds populairder.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws

Autoritaire regeringen

‘Ik wist dat ik bepaalde neigingen had, maar hier kan ik er beter over praten omdat mensen het respecteren’, zegt een Iraakse vrouw die zichzelf panseksueel noemt in een van de thema-chatrooms. ‘Hopelijk wordt dat ook zo in onze landen.’

Jordanië en Oman blokkeerden de toegang vorige maand al.

Sommigen vrezen echter dat de vrijheid van de app snel ingeperkt zal worden door autoritaire regeringen in de regio. Jordanië en Oman blokkeerden de toegang vorige maand al. Clubhouse heeft niet gereageerd op een verzoek om commentaar.

De snelgroeiende app riep eerder al de toorn van Aziatische regeringen over zich af. In februari blokkeerde China de app nadat duizenden gebruikers via Clubhouse gevoelige kwesties hadden besproken zoals de detentiekampen in Xingjiang, de Taiwanese onafhankelijkheid en de Nationale Veiligheidswet van Hongkong.

In februari waarschuwde Thailand gebruikers van Clubhouse om de wet niet te overtreden, toen de app een platform bleek te zijn voor discussie over de monarchie. Indonesië waarschuwde Clubhouse voor een mogelijk verbod, mocht blijken dat de app zich niet houdt aan lokale regelgeving.

Nieuwigheid

Marc Owen Jones, universitair docent Digital Humanities and Societies aan de Hamad Bin Khalifa University in Qatar, zegt dat de “honeymoon”-periode van de app in Arabische landen wellicht snel ten einde zal komen, nu het aantal gebruikers blijft stijgen.

‘Vanwege de nieuwigheid zijn er momenten waarop mensen zich vrij voelen dingen te zeggen die ze normaal niet zouden zeggen uit angst voor vergelding door de overheid’, zegt Jones. ‘Mensen verlagen hun verdedigingsmuur en vergeten wellicht dat de politieke context waarin ze leven, niet veranderd is.’

Oman blokkeerde Clubhouse vorige maand met het argument dat de app de juiste vergunning niet had. Media in Jordanië meldden dat dat land soortgelijke stappen had gezet om de toegang te blokkeren.

‘RIP, Clubhouse’, schreef een Omaanse Twitttergebruiker. Een paar weken eerder had dezelfde gebruiker de nieuwe app geprezen als middel om dialoog op gang te brengen tussen groepen van verschillende sekse en verschillende sociale klassen.

Homoseksualiteit

Clubhouse werd in februari het meest gedownload in Saoedi-Arabië. De app publiceert geen gebruikerscijfers per regio, maar volgens data van de website Statista overtrof het aantal downloads in Europa, het Midden-Oosten en Afrika in februari het aantal downloads in de Amerika’s.

De app werd in februari het meest gedownload in Saoedi-Arabië.

Fans van de app zeggen dat hij de gebruikers min of meer op gelijke hoogte zet, waardoor hij minder hiërarchisch is dan andere sociale media zoals Twitter en Facebook. Daar kunnen gebruikers met veel volgers bepalen waar het gesprek over gaat.

Tijdens een recente discussie in een van de chatrooms van de app, met de titel 'Feminisme en homoseksualiteit in Irak', spraken Iraki’s over misvattingen over homo-zijn, zoals valse beschuldigingen van pedofilie, en of moslims LGBT+ kunnen zijn.

Hoewel er verschillende meningen bestonden, werd het gesprek op basis van argumenten gevoerd en gedroegen de deelnemers zich respectvol.

Toen een vrouw aangaf homoseksualiteit nooit als normaal te zullen accepteren, antwoordde een openlijke transgender vrouw: ‘Je hoeft ons niet te accepteren, alleen maar te respecteren.’

Arabische Lente

In Egypte, waar mensenrechtengroepen zeggen dat de vrijheid van meningsuiting is ingeperkt onder president Abdul Fatah al-Sisi, werd recentelijk via de app een discussie gehouden over een omstreden wet die volgens critici de rechten van vrouwen inperkt.

‘Het is 2021 en nog steeds kan een vrouw in Egypte niet reizen zonder toestemming van haar echtgenoot of vader. Wat een schande!’, zei een vrouw in chatroom die was aangemaakt om het wetsvoorstel te bespreken.

Vorige maand drong de president er bij de wetgevers op aan de persoonlijke statuswet beter in balans te brengen en de rechten van vrouwen beter te beschermen.

De populariteit van de app maakt regeringen die te maken hadden met de protesten van de Arabische Lente in 2011 wellicht zenuwachtig. Bij die protesten werd gebruik gemaakt van Facebook en Twitter, zegt Fady Ramzy, een docent sociale media aan de Amerikaanse Universiteit in Cairo.

Gebruikers in de VAE meldden in de afgelopen weken problemen met de verbinding. Vaak konden ze alleen nog via een VPN contact maken.

Gebruikers in de Verenigde Arabische Emiraten meldden in de afgelopen weken problemen met de verbinding. Vaak konden ze alleen nog via een virtueel private netwerk (VPN) contact maken.

Mohamed Najem, directeur van de ngo SMEX die zich in Beiroet inzet voor digitale rechten, zegt dat zijn organisatie vermoedt dat de app geblokkeerd werd in de Verenigde Arabische Emiraten of dat de verbinding op een andere manier wordt belemmerd. De telecomautoriteit van de VAE reageerde niet tijdig op een verzoek om commentaar.

Marco Verch (CC BY 2.0)

‘Het is 2021 en nog steeds kan een vrouw in Egypte niet reizen zonder toestemming van haar echtgenoot of vader. Wat een schande!’, zegt een vrouw in chatroom die was aangemaakt om het wetsvoorstel te bespreken.

Eerwraak

Hoewel er zorgen bestaan over de continuïteit van het platform in landen in het Midden-Oosten, zijn er momenteel nog levendige debatten in het Arabisch waarbij weinig onbesproken blijft.

In een chatroom die recentelijk in Egypte werd gecreëerd, werd gesproken over een vrouw die kennelijk was vermoord omdat er man in haar huis was gezien. Een Egyptische vrouw sprak zich in die chatroom uit tegen eerwraak, die meestal gepleegd wordt door familieleden van het slachtoffer.

‘Wat heeft dat met eer te maken?’, zei een andere vrouw. ‘Is het echt ethisch om een vrouw van het balkon van haar huis te gooien, omdat er een man in haar huis was?’

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij IPS-partner Thomson Reuters Foundation

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2770   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2770  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.