Papieren politie biedt weinig veiligheid in Irak

Volgens cijfers van de Iraakse overheid lag de werkloosheid dit jaar tussen zestig en zeventig procent. “Om in Irak te overleven onder de Amerikaanse bezetting, zijn er maar twee jobs: politieman of vuilnisman”, zegt journalist Mohammad al-Dulaymi. “De werkloosheid drijft vele Irakezen in de armen van de veiligheidsdiensten, ondanks de risico’s.”
Het is onduidelijk hoeveel mensen momenteel een job hebben bij de veiligheidsdiensten. Zelfs hoge officieren bij politie en leger kunnen daar geen cijfer op kleven. “We hebben geen betrouwbare statistieken over het aantal veiligheidsmensen in Irak”, zegt een generaal bij het ministerie van Binnenlandse Zaken die anoniem wil blijven. “Er zijn minstens één miljoen politieagenten die door Binnenlandse Zaken betaald worden met een salaris van driehonderd dollar of meer. Maar we vermoeden dat de helft daarvan alleen op papier bestaat.”
De generaal spreekt over grootschalige corruptie binnen het ministerie en verdenkt een groot deel van de officieren ervan onbestaande personeelsleden aan te geven om het loon op te strijken. Kolonel Fadhi al-Rubai van de Russafa-politie in Bagdad vindt dat niet enkel de politie met de vinger gewezen mag worden. “Het hele land wordt bestolen. Een blik op eender welk ministerie toont aan hoe groot de catastrofe in Irak momenteel is. Wij, de politie, zijn niet de enige dienst die met corruptie te maken heeft.”
Abbas al-Bayaty, lid van de veiligheidscommissie in het Iraakse parlement, vindt dat de situatie de foute kant opgaat. “Er zijn bijna anderhalf miljoen politieagenten in Irak”, zegt hij. “Dat betekent dat er één politieman per 27 burgers is, terwijl dat cijfer standaard rond één op driehonderd zou moeten liggen. Die militarisering van Irak is een grote fout.” Zelfs als de grote aantallen enkel op papier bestaan, vormen ze een serieuze aderlating voor het budget.
De politie is nog maar een deel van het verhaal. Heel wat veiligheidstroepen vallen onder het ministerie van Defensie, dat weigert cijfers vrij te geven, en onder het ministerie van Nationale Veiligheid, dat zo mogelijk nog zuiniger is met informatie.
Waarnemers maken zich bovendien zorgen over de zogenaamde ‘Awakening Forces’, meer dan 75.000 leden van Arabische stammen die door het Amerikaanse leger betaald worden. Het gaat in veel gevallen om voormalige verzetsstrijders die van kant veranderd zijn. Veel lokale leiders willen nu hun eigen ‘Awakening Forces’. “We hebben ons ingespannen voor de veiligheid in Irak en we hebben in zes maanden tijd iets bereikt waar de gigantische legers van de VS en Irak vier jaar lang niet in slaagden”, zegt sjeik Hammed Hayis van de Anbar Awakening Force in Ramadi. “We eisen dat de overheid ons erkent als officiële troepen.”
Maar daar is de Iraakse overheid niet happig op. De voornamelijk sjiitische regering is niet blij dat de milities steun krijgen van de VS, omdat die voornamelijk soennitisch zijn. Velen vrezen dan ook dat de veiligheidssituatie er enkel nog op achteruit kan gaan en dat de stammenleiders vroeg of laat de macht zullen opeisen.