Rechtbank buigt zich over doodstraf in Gambia
Saikou Jammeh
16 december 2012
Voor de rechtbank van de West-Afrikaanse economische gemeenschap dient nog deze maand een zaak over de afschaffing van de doodstraf in Gambia. Dat is vier maanden na de executie van negen gevangenen.
Civil Society Associations Gambia (CSAG), een consortium van prodemocratische bewegingen, heeft de zaak aangespannen bij de rechtbank van de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse staten (Ecowas). Deze rechtbank heeft de bevoegdheid zich uit te spreken over mensenrechtenschendingen in de lidstaten. Gambia is een van de leden van Ecowas.
Met de zaak hopen de activisten het leven te redden van de nog overbleven 38 gevangenen op death row. Onder hen bevinden zich voormalige hoge militairen, hoge ambtenaren van de inlichtingen dienst en een zakenman.
Mensenrechtenexperts in Gambia vrezen echter dat de rechtbank weinig invloed zal hebben op de politiek in Gambia. Officieel is een uitspraak van de Ecowas-rechtbank bindend voor lidstaten, maar Gambia heeft eerdere uitspraken openlijk genegeerd.
Fatsoenlijke begrafenis
De coalitie van burgerbewegingen heeft Ecowas ook gevraagd om de Gambiaanse regering opdracht te geven de lichamen van de negen geëxecuteerde gevangenen aan hun familie over te dragen, zodat ze “een fatsoenlijke begrafenis” kunnen krijgen. Verder eisen ze 750.000 euro schadevergoeding ter compensatie van de families van de geëxecuteerden.
Amadou Bah, familielid van een van de slachtoffers, zegt dat hij niet officieel op de hoogte is gesteld van de rechtszaak. Maar hij is er wel blij mee. “Iedereen heeft het nog over de executies, maar niemand doet iets. Deze activisten die de regering aanklagen, zijn goed bezig. Ze verdienen onze steun en gebeden.”
Tot de executies in augustus, was al bijna dertig jaar lang de doodstraf niet meer voltrokken in Gambia. De regering van president Yahya Jammeh rechtvaardigt de executies met het argument dat ze noodzakelijk waren om de stijgende misdaad te bestrijden. “Als ik 10.000 doodvonnissen moet tekenen om het leven van 1,6 miljoen Gambianen te beschermen, doe ik dat met plezier”, zei hij in een reactie na de executies.
Later stelde de Gambiaanse regering onder nationale en internationale druk een moratorium in op de doodstraf. Maar veel mensen vertrouwen de controversiële president niet op zijn woord. Volgens plaatselijke kranten leven de overgebleven 38 terdoodveroordeelden in constante angst voor plotselinge executie.
Contact tussen gedetineerden en familieleden wordt verhinderd. Mensenrechtenorganisatie Amnesty International citeerde onlangs een anoniem familielid dat gezegd zou hebben niet te weten “wie dood is en wie levend.”