‘Strafmaat voor terroristen mag niet rond wraak draaien’

‘Voor terroristen die de samenleving kapot willen maken heb ik er moreel geen enkel probleem mee om de doodstraf in te voeren’, zo pleitte advocaat Pol Vandemeulebroucke in De Standaard. Het gevoel dat geweld alsmaar extremer wordt, doet de discussie rond de doodstraf oplaaien.Vandemeulebroucke uit zich als voorstander van de doodstraf bij terroristische misdaden. Hij is ervan overtuigd dat terroristen niet terug in de samenleving geplaatst kunnen worden.

De advocaat vindt dat het debat de laatste jaren te vaak uit de weg wordt gegaan. Hij argumenteert dat het ‘niet menselijker is om iemand jarenlang in een vergeetput op te sluiten dan dat je hem of haar terechtstelt.’

Filip De Winter lanceerde een voorstel om de doodstraf terug in te voeren.

In 1996 schafte België de doodstraf af maar de laatste executie in ons land dateert al van 1950. Nu lijkt dat verbod in vraag gesteld te worden. In navolging van de uitspraak van Vandemeulebroucke heeft Filip De Winter (Vlaams Belang) in het parlement een voorstel gelanceerd om de doodstraf terug in te voeren.

Voorstanders winnen terrein

De Winter en Vandemeulebroucke lijken een bredere onderstroom aan te spreken. Het Jeugdonderzoeksplatform (JOP) kwam begin 2016 met een rapport waaruit bleek dat ongeveer veertig procent van de jongeren tussen 14 en 25 jaar voorstander is van de doodstraf.

De confrontatie met terrorisme in het Westen stelt de doodstraf opnieuw ter discussie. Dat is ook het geval in Frankrijk. Onderzoeksbureau Ipsos berekende dat in april 2015 maar liefst 52 procent van de Fransen voorstander was van de doodstraf. Dat is zeven procent meer dan een jaar voordien, voor de aanslag op het kantoor van Charlie Hebdo.

Brice Teinturier, algemeen directeur van het onderzoeksbureau, licht toe in Le Monde: ‘Sinds 2010 is het aantal voorstanders van de doodstraf sterk gestegen. Het gevoel dat geweld alsmaar vaker en extremer wordt, zorgt ervoor dat het idee dat iedereen kan re-integreren in de samenleving verzwakt.’

Marine Le Pen gaf al aan dat ze voorstander is van een referendum over de herinvoering.

‘Doodstraf is geen oplossing’

Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen betreurt die evolutie: ‘De doodstraf is een onomkeerbare straf die ingaat tegen het recht op leven. Het is daarnaast illegaal door internationale verdragen.’

‘Eenzelfde roep om de doodstraf was te horen na de Dutroux-affaire. Zulke criminele feiten wekken sterke emoties op en vaak is er sprake van wraakreactie’, zo gaat De Graeve verder. ‘Dat mag echter geen motivatie zijn in een rechtstaat. Het moet gaan om gerechtigheid en niet om wraak.’

‘In de praktijk is de doodstraf uitspreken bij terrorisme een moeilijke zaak.’

Het is niet enkel het principiële argument dat meespeelt. ‘In de praktijk blijkt het heel moeilijk om te oordelen of een terechtstelling geoorloofd is bij terrorisme. De definitie van terrorisme is lang niet eenduidig en verschilt vaak’, stelt De Graeve.

Aantal executies wereldwijd neemt toe

Wereldwijd neemt het aantal terechtstellingen zorgwekkend toe. In 2015 registreerde Amnesty International 1634 executies, een stijging van meer dan vijftig procent ten opzichte van 2014. Het betreft hierbij steeds een vonnis dat door de rechtmatige regering van een land of regio werd goedgekeurd.

Belangrijk om te vermelden is dat het cijfer van Amnesty International geen rekening houdt met de situatie in China. De Chinese overheid geeft namelijk geen officiële cijfers vrij.

Mensenrechtenorganisatie Dui Hua schat het aantal Chinese executies in 2015 op nog eens 2400. Een daling ten opzichte van het jaar daarvoor maar nog steeds meer dan de rest van de wereld samen.

Ondanks de stijging van het aantal terechtstellingen daalt het aandeel landen dat de doodstraf uitvoert nog steeds. Momenteel zijn er 102 landen die de doodstraf officieel afgeschaft hebben. In 140 landen is de doodstraf al meer dan tien jaar niet meer uitgevoerd. Voor het eerst kent de wereld een meerderheid van doodstrafvrije landen.