Tanzaniaanse bossen verdwijnen door houtskoolhandel
IPS
02 mei 2014
In Tanzania gaan grote stukken bos verloren aan de handel in houtskool. Nu het verbieden van de handel niet lijkt te lukken, moet het land de praktijken verduurzamen, zeggen experts.
“Houtskool wordt veel gebruikt als energiebron. We moeten daarom nadenken over manieren om het gebruik ervan duurzamer te maken, in plaats van het te verbieden”, zegt Lubera Mato, een milieuexpert van de Ardhi Universiteit in Tanzania. De Tanzaniaanse regering schat dat jaarlijks tussen 130.000 en 500.000 hectare bos verwoest wordt door houtskoolproductie, slechte landbouwpraktijken en overbegrazing.
Het Oost-Afrikaanse land heeft 33,5 miljoen hectare bos, waarvan 13 miljoen hectare in nationale reservaten. Volgens het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen en Toerisme, is het kappen van bomen voor hout en houtskool een van de belangrijkste oorzaken van ontbossing.
“Houtskool is in feite de enige beschikbare energiebron om te koken in stedelijke gebieden” zegt Tuyeni Mwampamba, een Tanzaniaanse wetenschapper die onderzoek heeft gedaan naar de houtskoolhandel. “Dat kun je niet verbieden zonder met een goed alternatief te komen.”
In het onderzoek Demografie en Gezondheid uit 2010, blijkt dat brandhout en houtskool samen goed zijn voor 94,6 procent van de energie die gebruikt wordt om te koken. Tanzania verbruikt jaarlijks meer dan een miljoen ton houtskool. De helft daarvan wordt gebruikt door huishoudens in Dar es Salaam. Volgens de Wereldbank gaat er jaarlijks 470 miljoen euro om in de houtskoolhandel.
De bossen in het land staan onder enorme druk, omdat naast de houtskoolhandel ook nog sprake is van uitbreiding van bosbranden, landbouwactiviteiten en andere menselijke activiteiten. Mato pleit voor speciale zones waar gekapt mag worden voor de productie van houtskool. Het kappen van zeldzame boomsoorten zou volgens hem illegaal moeten worden. Momenteel heeft het land geen speciale beleidsrichtlijnen voor de sector.
Transparantie
Gwamaka Kifukwe, beleidsanalist bij het Uongozi Instituut, een denktank die zich richt op bestuurskwesties, zegt dat Tanzania transparantie moet bevorderen door onafhankelijke ‘waakhonden’ in te zetten. “De huidige bestuursmaatregelen voldoen niet in de bosbouw. De districtsautoriteiten, die dicht op het probleem zitten, moeten meer macht krijgen”, zegt Kifukwe.
Ook de centrale overheid moet volgens hem meer doen, zoals het ontwikkelen van oogstplannen voor bosgebieden die onder haar verantwoordelijkheid vallen. Ook pleit hij voor het instellen van meer en efficiëntere controles.
De Tanzaniaanse Bosdiensten (TFS), die onder het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen en Toerisme vallen, stellen dat de regering werkt aan een alomvattend beleid. Juma Mgoo, een functionaris in dienst van de TFS, wil echter niet ingaan op de details en kan ook niet zeggen wanneer een concept van het beleidsstuk beschikbaar is voor het publiek.
Natuurbeschermer Felician Kilahama zegt dat de overheid consumenten subsidie moet verstrekken om alternatieve energiebronnen te gebruiken. “Dat is nodig als we onze natuur willen behouden.” Hij vindt het ook belangrijk bewustwording te creëren bij de Tanzanianen over het belang van bossen voor hun leven en het milieu.