‘Terugtrekking VS uit Unesco schaadt persvrijheid’

De regering van de Amerikaanse president Donald Trump kondigde eerder aan zich in december 2018 terug te trekken uit de Unesco. De reden is volgens de Amerikanen de anti-Israëlische houding van de Unesco.

‘Als de Unesco zichzelf hervormt en zich daadwerkelijk weer gaat inzetten voor cultuur en onderwijs, dan zullen we het misschien opnieuw bekijken’, zei Heather Nauert, woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

De Amerikaanse terugtrekking verzwakt de positie van de Unesco om schendingen van de persvrijheid aan te kaarten.

Hoewel de VS als waarnemer betrokken willen blijven bij de Unesco, zien persvrijheidsorganisaties de terugtrekking als een klap in het gezicht. ‘De terugtrekking betekent ook een poging tot verzwakking van een organisatie die de bescherming van journalisten en persvrijheid in de wereld tot haar mandaat rekent’, zegt Margaux Ewen, communicatiedirecteur Noord-Amerika bij Reporters without Borders (RSF).

Courtney Radsch van het Comité ter Bescherming van Journalisten (CPJ) laat zich in soortgelijke bewoordingen uit. ‘De Unesco speelt een belangrijke rol in de bescherming van journalisten in de VS en wereldwijd. De Amerikaanse terugtrekking verzwakt de positie van de Unesco om schendingen van de persvrijheid aan te kaarten. Het creëert een machtsvacuüm dat opgevuld zou kunnen worden door regeringen die autoritaire tactieken gebruiken.’

Moorden op journalisten

De Unesco, opgericht in 1945, is verantwoordelijk voor het coördineren van internationale samenwerking op het gebied van onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie. Ook is het de taak van de organisatie om vrede en goede banden tussen landen en samenlevingen te bevorderen.

‘Steun aan de Unesco heeft direct te maken met het garanderen dat journalisten hun werk ook in de meest gevaarlijke landen veilig kunnen doen’

Het stimuleren van vrije, onafhankelijke en pluralistische media in de wereld behoort daar ook toe. De Unesco registreerde sinds 2007 de moorden op bijna 1000 journalisten en anderen in de mediawereld. Zij heeft de taak de VN-plannen gericht op bescherming van journalisten te implementeren.

‘Steun aan de Unesco heeft direct te maken met het garanderen dat journalisten hun werk veilig kunnen doen, ook in de meest gevaarlijke landen’, zeggen RSF en het CPJ in een verklaring.

Nepnieuws

Ewen wijst op de vijandige houding van de huidige Amerikaanse regering ten opzichte van de media. ‘Journalisten worden individueel aangevallen vanwege berichtgeving die het Witte Huis niet bevalt, dus dit lijkt een verlengstuk van die zienswijze ten opzichte van persvrijheid’, zegt ze.

‘Journalisten worden individueel aangevallen vanwege berichtgeving die het Witte Huis niet bevalt, dus dit lijkt een verlengstuk van die zienswijze ten opzichte van persvrijheid’,

Tijdens zijn campagne en presidentschap beweerde Trump geregeld dat media zoals de New York Times en CNN “nepnieuws” verkondigden. Ook elders in de wereld klinkt nu dergelijke retoriek. In Cambodja dreigde de overheid met actie tegen media omdat ze ‘de werkelijke situatie niet weergeven’, terwijl verwezen werd naar de manier waarop president Trump media uitsloot van persbijeenkomsten op het Witte Huis eerder dit jaar.

In Myanmar noemde leider Aung San Suu Kyi een rapport over wreedheden tegen de Rohingya-gemeenschap “nepnieuws” dat terroristen in de kaart speelt.

Thomas Hughes, directeur van persvrijheidsorganisatie Article 19, zegt dat de aanvallen van Trump op de media “meer zijn dan lege retoriek”. Het is volgens hem een signaal dat de inzet voor een vrije pers wereldwijd onder toenemende druk staat. ‘Vrije meningsuiting en veiligheid van journalisten, essentiële Amerikaanse waarden, betekenen investeren in multilateralisme en niet ervan weglopen’, zegt hij.