E-learning is niet evident voor kinderen uit arme gezinnen
Veel arme landen deden tijdens lockdown niets voor kwetsbare leerlingen
IPS
25 juni 2020
Veertig procent van de arme landen heeft tijdens de COVID-19-lockdown niets gedaan voor leerlingen uit achterstandsgezinnen, blijkt uit een recent verschenen rapport van de Unesco. India schakelde over op e-learning, maar de meeste gezinnen hebben er geen internet.
De sociale, digitale en inkomenskloof vergroot de kans op leerachterstand en schooluitval. Uit eerdere gezondheidscrises is gebleken dat met name meisjes uit arme gezinnen soms helemaal niet meer terugkeren naar school, staat in het Global Education Monitoring Report (GEMD).
Tijdens de piek van de infectie in april had meer dan 90 procent van alle leerlingen in 194 landen te maken met schoolsluitingen. Dat leidde tot de meest ontwrichtende situatie in de geschiedenis van het onderwijs. Deze week had nog 62 procent van alle leerlingen wereldwijd direct te maken met die ontwrichting.
Geen internet
In India heeft de schoolsluiting gevolgen voor 320 miljoen kinderen, van kleuteronderwijs tot secundair onderwijs, en vervolgonderwijs daarna. India heeft, net als veel andere landen, besloten dat de scholen gesloten blijven tot eind juli en dat lessen gevolgd worden via e-learning.
Niet alle leerlingen en onderwijzers hebben echter een adequate internetverbinding, geschikt onderwijsmateriaal en een goede thuiswerkomgeving.
Niet alle leerlingen en onderwijzers hebben echter een adequate internetverbinding, geschikt onderwijsmateriaal en een goede thuiswerkomgeving. Ook zijn niet alle internetverbindingen goed genoeg om grote hoeveelheden data aan te kunnen of om videogesprekken te voeren.
‘Online leren is de perfecte oplossing voor sommige leerlingen, radio-uitzendingen en lessen via tv zijn dat voor anderen’, zegt GEMR-directeur Manos Antoninis. ‘Maar geen enkele individuele oplossing is geschikt voor iedereen en er zijn leerlingen die hierdoor achterblijven. Om die leerlingen maken we ons het meeste zorgen. Hun band met school kan zwakker worden. Hun gezinnen belanden waarschijnlijk in armoede’, zegt hij.
Particuliere scholen
Particuliere scholen in India schakelden snel over op e-learning via Skype, e-mail, powerpointpresentaties, YouTube en WhatApp-groepen. Leerlingen op deze scholen komen echter meestal uit rijkere gezinnen. Zij hadden thuis elektriciteit, internet, laptops of smartphones. E-learning was daarom snel te regelen.
Maar er zijn ook miljoenen anderen, zoals de 13-jarige Lela Reddy, de oudste dochter van een alleenstaande moeder die werkt als voddenraper in Bhubaneswar in de deelstaat Odisha. Zes jaar geleden kwam Reddy in beeld bij een afkickcentrum voor voddenrapers en bedelaars, Ashayen. Via het centrum volgde ze een overbruggingscursus om daarna regulier onderwijs te kunnen volgen.
E-learningplatform
Naast haar schoolwerk helpt ze ook haar moeder bij het selecteren en wassen van de kleding, en past ze op haar jongere broertje als haar moeder aan het werk is.
Toen COVID-19 toesloeg, zat Reddy in het laatste jaar van de basisschool. Daar bleek ook dat ze talent had voor debatteren, en zingen en dansen op Bollywoodliedjes.
‘In 2016 zijn we een e-learningplatform begonnen voor straatkinderen in onze informele centra. Tot onze verrassing werd de schooluitval hierdoor exponentieel minder’, zegt Ratnakar Sahoo van Ashayen. ‘De grote ongelijkheid die de kinderen tot dat moment voelden omdat ze niet met een mobiele telefoon konden omgaan – wat ze rijkere kinderen wel zagen doen – bleek de motivatie om naar school te komen’, zegt hij.
Reddy leerde snel en helpt nu anderen met inloggen en andere vaardigheden die nodig zijn voor e-learning.
Sloppenwijken
‘We proberen de digitale kloof in India te overbruggen’, zegt Biswajit Nyak, oprichter van het digitale platform Aveti Learning, telefonisch vanuit Californië. De sociale onderneming ontwikkelt digitaal leermateriaal voor kinderen uit achtergebleven dorpen en sloppenwijken in India.
E-learning stuit in arme gezinnen vaak op problemen.
Tussen 27 maart en 16 juni van dit jaar, noteerde het digitale kanaal 232.000 unieke gebruikers uit alle 30 districten van Odisha. ‘We hebben onze technologie direct een upgrade gegeven en content gesynchroniseerd met het overheidscurriculum voor secundair onderwijs’, zegt hij.
‘Toen de lockdown werd opgeheven, hebben we de streaming uitgebreid tot in de avonduren, zodat werkende ouders ’s avonds hun telefoon aan kinderen konden uitlenen om lessen te volgen’, zegt Sibabrata Choudhury, directeur van Aveti Learning.
Leerprogramma’s inkorten
E-learning stuit in arme gezinnen echter vaak op problemen. ‘Toen de lockdown net twee dagen was ingesteld, bezocht ik leerlingen van Ashayen. Geen van hen had gegeten in de twee dagen daarvoor, laat staan dat ze gestudeerd hadden’, zegt Sahoo. ‘Ze konden ook ons centrum niet bezoeken en we hadden niet genoeg tablets voor ze, om thuis mee te werken.’
Reddy’s kansen om aan de armoede te ontsnappen staan nu even stil, net als die van miljoenen andere opgroeiende meisjes die zich aan de verkeerde kan van de digitale kloof bevinden.
‘Uit een nationaal onderzoek in 2017/2018 bleek dat ongeveer een kwart van de huishoudens in India internettoegang heeft, en daarbij is niet gekeken naar het platteland. Als de scholen weer open zijn, zullen ze moeten omgaan met de opgelopen achterstand, die het grootst is bij de armsten. Leerprogramma’s inkorten is waarschijnlijk een onvermijdelijke, maar passende oplossing’, zegt Antoninis van de Unesco.
Inclusiever
De situatie kan ook een aanzet geven lesmaterialen verder aan te passen, zegt hij. ‘Odisha heeft al meertalig onderwijs, in 21 talen, geïntroduceerd op 1500 scholen. Hiervoor zijn online woordenboeken gepubliceerd en de leerresultaten zijn positief. Maharashtra heeft vorig jaar veel fotomateriaal tekstboeken gereviseerd om gendergelijkheid te verbeteren. Maar we hebben nog een lange weg te gaan. Mensen uit inheemse groepen worden zelden afgebeeld in lesmaterialen, en als dat wel gebeurt, roept dat vaak gevoelens van minderwaardigheid op bij leerlingen uit die groepen.’
Antoninis zegt dat COVID-19 iedereen ‘een kans geeft met een frisse blik te kijken’ naar onderwijssystemen. ‘Ook India heeft nu de kans lesmaterialen opnieuw vorm te geven, zodat ze inclusiever en minder formulair worden’, zegt de GEMR-directeur.