Vlaams gezin gooit elk jaar 2 tot 3 winkelkarren aan voedsel weg

Jaarlijks gaat er in Vlaanderen bijna 900.000 ton eetbaar voedsel verloren, waarvan een vierde bij de gezinnen, blijkt uit cijfers van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (Ovam). Vanaf 2024 wordt composteren of sorteren van organisch afval verplicht.

Voor alle duidelijkheid: het gaat niet om schillen of plantenresten, maar om eetbaar voedsel. Vlaamse gezinnen gooien zo samen maar liefst 224.027 ton voedsel per jaar weg. 

‘Wanneer we omrekenen hoeveel geld het voedselverlies de Vlaamse gezinnen kost, zien we dat elk gezin ongeveer 369 euro aan voeding weggooit’, zegt Ovam-woordvoerder Jan Verheyen. ‘Dat is het equivalent van twee tot drie volle winkelkarren.’

Snel verbeteren

Gezinnen zijn zo bij de drie grootste sectoren wat eetbaar afval betreft, samen met de landbouw- en voedselindustrie. Maar in tegenstelling tot de twee andere sectoren zijn bij gezinnen snel verbeteringen mogelijk op korte termijn, denkt Ovam. Het leeuwendeel van de voedselresten komt immers terecht bij het restafvalzak en zo in de verbrandingsinstallatie.

‘Wanneer we omrekenen hoeveel geld het voedselverlies de Vlaamse gezinnen kost, zien we dat elk gezin ongeveer 369 euro aan voeding weggooit.’
_{- Jan Verheyen, Ovam}

Dat is zonde, want het voedsel kan nog nuttig zijn, bijvoorbeeld voor de productie van diervoeder, biogas of compost. Voedselverlies is problematisch, want het is schadelijk voor het milieu, verhoogt de economische kosten en verlaagt de voedselzekerheid. 

Om daar wat aan te doen, komt er vanaf 1 januari 2024 een verplichting op selectieve inzameling. Organisch afval zal verplicht apart gehouden moeten worden. Dit hoeft niet enkel via een gft-inzameling te gebeuren. Ook thuiscomposteren kan een manier zijn om voedselafval nog waarde te geven en voedsel in de restafvalzak te mijden. 

Globaal probleem

Wereldwijd wordt zowat een derde van de totale wereldvoedselproductie verspild, blijkt uit cijfers van Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO). De verspilling doet zich in de hele voedselketen voor, van het platteland tot de gezinnen, via fabrieken, distributie en horeca. 

Die verspilling heeft een enorme impact op klimaat en milieu, omdat de voedselproductie alleen al  de wereld over de klimaatgrenzen kan duwen, bleek onlangs uit een studie in Nature.

Eind vorig jaar bleek uit een rapport van milieuorganisatie Feedback EU dat de EU zelfs meer voedsel verspilt dan ze importeert. In 2021 importeerde de Europese Unie bijna 138 miljoen ton aan landbouwproducten, goed voor 150 miljard euro. Maar tegelijk wordt in Europa jaarlijks naar schatting 153,5 miljoen ton voedsel verspild. Veertig milieuorganisaties drongen daarop aan op strengere regels om de stijgende voedselprijzen te drukken.