VN lanceren noodlijn voor ontheemde Irakezen

De vluchtelingencrisis in Irak heeft gigantische proporties aangenomen. Alleen al sinds januari 2014 raakten meer dan 3,1 miljoen mensen ontheemd. De ontheemden zijn verspreid over drieduizend plaatsen in het land. Veel van hen bevinden zich in afgelegen gebieden die ontoegankelijk zijn voor hulpverleners, staat in een gezamenlijke verklaring die maandag 24 augustus is uitgegeven door de VN-Vluchtelingenorganisatie (Unhcr), het Wereldvoedselprogramma (WFP) en het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken (Ocha).

In totaal hebben 8,2 miljoen Irakezen – bijna 25 procent van de bevolking van 33 miljoen mensen – humanitaire hulp nodig.

Levens redden

Kareem Elbayar, programmamanager bij het VN-Bureau voor Projectdiensten (Unops), die het callcenter beheert, zegt via de telefoon vanuit de Noord-Iraakse stad Erbil dat de nieuwsservice bedoeld is om levensreddende informatie te verstrekken aan ontheemden. Het callcenter is een centraal punt waar informatie over vrijwel alle hulpoperaties door hulporganisaties te krijgen is.

De noodlijn is bereikbaar via nummer 6999 en zit nog in een proefperiode. ‘We hebben zeven operators die tussen 8:30 en 5:30 bereikbaar zijn, van zondag tot en met donderdag. Ze spreken Arabisch, Engels en de Sorani en Badini-variant van het Koerdisch’, zegt Elbayar.

Negentig procent van de bevolking in het oorlogsgebied heeft een mobiele telefoon, volgens cijfers van het netwerk Communicating with Disaster Affected Communicties (CDAC). ‘Dat betekent dat bijna elke ontheemde de mogelijkheid heeft om te bellen. Als het niet is met de eigen telefoon, dan wel met die van een vriend of familielid.’

Sms

Voor de testfase van de hulpcentrale was 750.000 dollar nodig, onder meer voor personeel. Het geld is bijeengebracht met hulp van de Unhcr, het WFP en Ocha. De centrale is gebouwd ‘met expansie in het achterhoofd’, zegt Elbayar. Het heeft een capaciteit voor 250 operators.

Het opzetten van een hotline is slechts een eerste stap, het is nu zaak dat het nummer bekend raakt bij ontheemden. Hulporganisaties verspreiden flyers en stickers in opvangkampen, maar 90 procent van de ontheemden wordt buiten die kampen opgevangen. ‘Zowel de Federale Iraakse regering als de Koerdische Regionale Regering hebben aangeboden een sms te versturen naar alle mobiele telefoons in bepaalde regio’s’, legt Elbayar uit. ‘Dus we hopen op die manier iedereen te informeren over ons bestaan.’

Islamitische Staat

Geweld tussen de oprukkende Islamitische Staat en overheidstroepen heeft in Irak een humanitaire crisis veroorzaakt. Het Humanitarian Response Plan schat dat bijna 6,7 miljoen mensen geen toegang hebben tot gezondheidszorg, en dat 4,1 van de 7,1 miljoen mensen die water en sanitaire voorzieningen nodig hebben, in ernstige nood zitten.

Kinderen worden het zwaarst getroffen. Veel van hen zijn gewond, misbruikt, getraumatiseerd of lijden honger. Bijna 3 miljoen kinderen en jongeren kunnen door de oorlog niet naar school. Vijftig procent van de ontheemden heeft dringend opvang nodig en 700.000 mensen wonen in geïmproviseerde tenten of verlaten gebouwen.

In juni rapporteerde Ocha dat een groot deel van de Iraakse graanregio onder controle staat van gewapende groepen. De infrastructuur is vernield en de opbrengst van de gewassen veel lager dan gebruikelijk. Zo’n 4,4 miljoen mensen hebben dringend voedselhulp nodig.