VN nemen reuzenstap vooruit richting wereld zonder plasticafval

Weldra zal een wereldwijd verdrag de plasticvervuiling drastisch aan banden leggen. Dat werd besloten op de milieutop van de Verenigde Naties in Kenia. Milieuorganisaties spreken van een keerpunt in de geschiedenis.

De beslissing werd deze week genomen tijdens de vijfde editie van de VN-milieutop, die plaatsvond in Kenia. Op de laatste dag van de bijeenkomst kwamen de delegaties van 193 lidstaten overeen om een internationaal bindend verdrag op te stellen over maatregelen die de hele levenscyclus van plastics minder belastend moeten maken voor het milieu, van ontwerp tot recyclage. 

Plastic in elk ecosysteem geweerd

Een internationale commissie heeft de opdracht gekregen om het huidige principebesluit in twee jaar tijd om te zetten in een wettelijk bindend verdrag dat in 2024 ter ratificering kan worden voorgelegd.

Plasticvervuiling is een van de grootste uitdagingen van deze tijd: microplastics komen vrij in het water dat we drinken en in de lucht die we inademen.

Naast de volledige levenscyclus van plastic – de ontginning van fossiele brandstoffen, de productie en consumptie van plastics én de afvalverwerking en recyclage - is het de bedoeling dat deze deal ook kijkt naar plasticvervuiling in elk ecosysteem, dus niet enkel naar de plasticsoep in de oceanen. Enkel dit probleem aanpakken, zou voorbijgaan aan de ware omvang van het vervuilingsprobleem, vonden de onderhandelaars. 

Plasticvervuiling is een van de grootste uitdagingen van deze tijd: microplastics komen vrij in het water dat we drinken en in de lucht die we inademen. Microplastics zijn al aangetroffen op plekken waar we het eerder niet voor mogelijk achtten dat daar plasticvervuiling kon optreden. Ook in het menselijk lichaam zijn al sporen van microplastics aangetroffen.

Geschiedenis geschreven

Elk jaar wordt meer dan 460 miljoen kubieke ton plastic geproduceerd; 99 procent daarvan wordt gemaakt van fossiele brandstoffen. Een recente studie toonde aan dat 75 procent van de mensen wereldwijd af willen van wegwerpplastic zoals draagtasjes voor eenmalig gebruik, bestek en plastic verpakking. 

‘Deze historische beslissing vormt de basis van een solide aanpak om de plasticcrisis aan te pakken.’

De onderhandelingen voor een sterk en afdwingbaar verdrag dat zich uitspreekt over de hele levenscyclus van plastics kreeg de afgelopen jaren veel weerwerk van de petrochemische en fossiele brandstofindustrie. Zij wilden het plasticverdrag beperkt zien tot recyclage en afvalverwerking, zonder dat er aan de productie zou geraakt worden.

‘Deze historische beslissing vormt de basis van een solide aanpak om de plasticcrisis aan te pakken’, zegt Von Hernandez, de coördinator van organisatie Break Free From Plastic. ‘De erkenning dat dit probleem in de hele waardeketen van plastic moet worden aangepakt, is een overwinning voor groepen die het weerwerk van de plasticindustrie al jaren het hoofd bieden.’

‘Vandaag hebben we geschiedenis geschreven’, concludeert Pinky Chandran van de Indiase organisatie Solid Waste Management Roundtable (SWMRT).