VN vinden geen troepen voor bescherming personeel
Thalif Deen
28 juli 2004
De dramatische toename van het aantal ontvoeringen in Irak dreigt de vorming van een nieuwe multinationale veiligheidsmacht te ondermijnen. De veiligheidsmacht moet VN-personeel en hulpverleners die terugkeren naar Irak beschermen.
“Nog geen enkel land heeft concrete toezeggingen gedaan om troepen te sturen,” zegt een woordvoerder van de VN. De Verenigde Staten hebben verschillende islamitische landen benaderd, waaronder Egypte, Turkije, Pakistan, Bangladesh, Jemen en Jordanië.
Toen VN-secretaris-generaal Kofi Annan afgelopen week aankondigde dat de Pakistaanse ambassadeur in de VS, Ashraf Qazi de nieuwe VN-gezant voor Irak wordt, werd gespeculeerd dat de regering in Islamabad dat gebaar zou belonen door troepen te sturen. Volgens Annan is Pakistan “een van de landen” die door Amerika gevraagd zijn troepen te sturen.
De Pakistaanse ambassadeur bij de VN liet weten dat Pakistan alleen onder bepaalde voorwaarden meedoet. “We willen niet het eerste en ook niet het enige land zijn dat troepen stuurt voor de veiligheidsmacht,” lichtte zijn woordvoerder Mansoor Suhail toe. “We zullen alleen overwegen om mee te doen, als het verzoek van de Iraakse interim-regering komt, als het gesteund wordt door de VN en als we deel kunnen uitmaken van een gezamenlijke islamitische veiligheidsmacht.”
Vorige maand zei koning Abdullah van Jordanië dat zijn land wellicht de eerste Arabische staat zal worden die troepen naar Irak stuurt. Jordanië heeft een zekere verplichting, omdat het jaarlijks voor 300 miljoen dollar militaire steun krijgt uit de VS.
De Iraakse premier Allawi reist momenteel door het Midden-Oosten om steun te werven voor de veiligheidsmacht. Hij bezocht tot nu toe Egypte, Libanon en Syrië. Maar zijn pogingen worden ondermijnd door een toenemend aantal ontvoeringen in Irak. Onder de slachtoffers waren bevonden zich ook Egyptenaren, Pakistanen, Indiërs, Kenianen en Turken. De ontvoerders hebben aangekondigd sommigen van hen te onthoofden, als een van die landen besluit troepen te sturen.
De nieuwe VN-gezant zal in augustus met een “kleine staf” naar Bagdad vertrekken. “Zij zullen voldoende bescherming krijgen,” aldus Annan. Het meeste VN-personeel opereert momenteel vanuit Jordanië en Cyprus. Na een aanslag in augustus vorig jaar op het VN-hoofdkwartier in Bagdad, waarbij onder meer de hoge VN-gezant Sergio Vieira de Mello omkwam, besloot de VN het personeel uit Irak terug te trekken.
Verschillende Midden-Oostendeskundigen betwijfelen of de terugkeer van de VN door de Irakis gewaardeerd wordt. “Onder de huidige omstandigheden wordt bemoeienis van de VN met Irak ervaren als hulp aan de bezetters. Want de bezetting gaat in feite gewoon door,” zegt Rahul Mahajan, auteur van ‘Full Spectrum Dominance: U.S. Power in Iraq and Beyond’.
Mahajan zegt dat de VN alleen op vertrouwen kan rekenen als er zo snel mogelijk verkiezingen komen en de soevereiniteit volledig wordt overgedragen aan de gekozen regering. Daarnaast moeten de Amerikaanse en Britse troepen zich terugtrekken en moeten de Verenigde Staten de Irakezen de vrije hand geven in de besteding van de 18,4 miljard dollar die het Amerikaanse Congres heeft toegezegd voor de vorming van een Iraakse regering. “Als aan die voorwaarden wordt voldaan, dan is het niet moeilijk meer om Iraakse troepen te vinden het VN-personeel kunnen beschermen,” aldus Mahajan.
Volgens James E. Jennings, voorzitter van Conscience International, is het duidelijk dat de Verenigde Naties nauwelijks iets kunnen bereiken in Irak zonder de steun van de belangrijkste machten, waaronder de VS. Tegelijkertijd moet voorkomen worden dat de VN in Irak gezien wordt als aanhangsel van de Verenigde Staten. “Tot op zekere hoogte is de reputatie en geloofwaardigheid van de VN al geschaad,” zegt Jennings. “Dat betekent dat het in de hele regio waarschijnlijk nog decennia gevaarlijk blijft voor VN-personeel. Ik wil niet beweren dat het Kofi Annan aan leiderschap ontbreekt, maar nu de Verenigde Staten onder Bush op zo’n agressieve manier de wereldpolitiek domineren, zijn de Verenigde Naties schaduw geworden van wat ze eens waren.”