VN-waarnemers niet welkom in Birma
Diana Grasso
10 maart 2008
De militaire junta van Birma weigert het voorstel van de Verenigde Naties om onafhankelijke waarnemers te sturen tijdens het referendum over een nieuwe grondwet.
Sinds 1988 heeft Birma geen grondwet meer maar in mei zal er een referendum gehouden worden om een nieuwe constitutie op te stellen en het land zo klaar te stomen voor democratische verkiezingen met meerdere partijen. Die zouden dan doorgaan in 2010.
Maar de militaire leiders willen geen pottenkijkers. VN-bemiddelaar Ibrahim Gambari en de Brig-Gen Kyaw Hsan, de Birmaanse Minister van Informatie, hebben hierover met elkaar een gesprek gehad. Gambari stelde voor om waarnemers en technische bijstand te sturen maar die is duidelijk niet welkom. “Het is onmogelijk om de grondwet te herzien of te herschrijven, met inbreng van afgevaardigden met verschillende standpunten. Het ontwerp van de grondwet zal worden goedgekeurd in overeenstemming met de beslissing van de volksstemming in mei”, zegt Kyaw Hsan.
Protest
De junta ontwierp een speciale wet die protesteren tegen de volksstemming strafbaar maakt. Wie zich toch tegen de volksstemming verzet, riskeert een gevangenisstraf van drie jaar. Bovendien mogen Boeddhistische monniken en nonnen geen stem uitbrengen. Dit komt deels doordat de geestelijken in september een groot aandeel hadden in de acties gericht tegen de huidige machthebbers. Hoge christelijke en hindoeïstische functionarissen, geesteszieken, ballingen, veroordeelde misdadigers en buitenlanders mogen ook niet stemmen. De wet stelt ook dat het referendum kan uitgesteld of afgelast worden.
Nadat Birma in 1948 onafhankelijk werd, kende het een democratisch bestuur. In 1962 pleegde de junta een militaire staatsgreep en sindsdien voert het een dictatoriaal bewind. Vanaf toen werden de productiemiddelen genationaliseerd, een centraal economisch beleid ingesteld en alle onafhankelijke berichtgeving verboden. Het referendum is misschien een van de eerste stapjes naar een democratisch bestuur.