VN willen blauwhelmen naar Somalië sturen
Thalif Deen
29 juni 2007
De Verenigde Naties zijn bereid 20.000 blauwhelmen naar Somalië te sturen om een einde te maken aan het chronische geweld in het Oost-Afrikaanse land. VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon presenteerde hiervoor een plan aan de VN-Veiligheidsraad, maar zei er meteen bij dat de operatie afhankelijk is van een staakt-het-vuren tussen de rivaliserende clans die Somalië al 15 jaar onveilig maken.
“Zelfs in het best denkbare scenario blijft het een gevaarlijke en enorme opdracht om de problemen van Somalië op te lossen”, zegt Ban in zijn rapport. De VN-secretaris-generaal waarschuwt voor radicale groepen en krijgsheren die zich zullen verzetten tegen de komst van blauwhelmen en een normalisering van de situatie. De vredesmissie kan er alleen komen met de goedkeuring van alle gewapende groepen, “bij voorkeur uitgedrukt in een wapenstilstand of een akkoord voor een staakt-het-vuren”.
Na 15 jaar van burgeroorlog tussen gewapende clans wordt Somalië nu bestuurd door de Federale Overgangsregering van premier Ali Mohamed Ghedi. Die kwam aan de macht nadat Ethiopische troepen met Amerikaanse steun de gewapende aanhangers van de Islamitische Rechtbanken verjoegen uit de hoofdstad Mogadishu. De islamisten, die volgens de VS nauw aanleunen bij Al-Qaeda, zijn echter nog niet helemaal verslagen en het is niet duidelijk of de voorlopige regering zich kan handhaven wanneer de Ethiopische troepen vertrekken.
Premier Ghedi kondigde donderdag een nationale verzoeningsconferentie aan die op 15 juli moet plaatsvinden. Twee eerder geplande conferenties moesten volgens de premier worden afgeblazen “bij gebrek aan steun van de internationale gemeenschap”. De 32 miljoen dollar (24 miljoen euro) voor de conferentie zijn grotendeels bijeengebracht door de Europese Unie en de Verenigde Staten.
Het aantal gewapende militieleden in Somalië wordt geschat op 50 tot 70.000. De 20.000 VN-blauwhelmen moeten in de plaats komen van de huidige vredesmissie van de Afrikaanse Unie in Somalië (AMISON). Vijf Afrikaanse landen hebben soldaten toegezegd, maar voorlopig zijn enkel 1.700 Ugandese militairen ter plaatse. Vijf van hen zijn al om het leven gekomen, onder meer bij een bomaanslag die vier soldaten het leven kostte.
Volgens Bill Fletcher jr., voormalig voorzitter van de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie TransAfrica Forum, moet de VN-vredesmacht er niet komen om de voorlopige regering in het zadel te houden, maar om de voorwaarden te creëren voor stabiliteit en verzoening. “Er is heel wat weerstand tegen de voorlopige regering en je kan die oppositie niet met militaire middelen uitschakelen”, zegt Fletcher.
Gezien de Ethiopische inval in december 2006 acht Fletcher het raadzaam dat er geen Ethiopiërs deel zouden uitmaken van de VN-vredesmacht. De Ethiopische eerste minister Meles Zenawi heeft nog niet laten weten wanneer hij zijn troepen uit Somalië wil terugtrekken.