Medische zorg wordt systematisch geweigerd in Iraanse gevangenissysteem, vaak met dodelijke afloop

Een gevangenis in de stad Karaj nabij Teheran. Volgens Amnesty International worden gedetineerden in Iraanse gevangenissen slecht behandeld.

Ensie & Matthias (CC BY-SA 2.0)

Amnesty International beschuldigt het Iraanse gevangeniswezen van ‘schokkende schendingen van het recht op leven'. Volgens een nieuw rapport worden gedetineerden met gezondheidsproblemen systematisch zorg ontzegd en worden overlijdens in de gevangenis nauwelijks onderzocht.

Het rapport beschrijft de omstandigheden waarin 96 Iraanse gedetineerden om het leven zijn gekomen in dertig gevangeniscomplexen over heel Iran in de voorbije twaalf jaar. Sommige acties van functionarissen van het gevangeniswezen komen neer op ‘buitengerechtelijke executie met opzet tot doden’, aldus het rapport.

Zo worden er bijvoorbeeld meerdere gevallen beschreven waarbij gedetineerden de toegang tot noodhospitalisatie ontzegd werd, of waarbij het verlenen van zorg zodanig traag op gang kwam, dat er doden vielen.

Jonge mensen

Van de 96 onderzochte overlijdens in hechtenis was naar schatting 83 procent van de overledenen ‘van middelbare leeftijd of jonger’. Meer dan 40 van hen waren minder dan vijftig jaar oud, wat volgens de onderzoekers suggereert dat hun levens verkort werden door de weigering van gezondheidszorg.

Vaak beschuldigen de gevangenisautoriteiten de gedetineerden ervan hun aandoening te veinzen of te overdrijven.

Vaak beschuldigen de gevangenisautoriteiten de gedetineerden ervan hun aandoening te veinzen of te overdrijven. Zo beschrijft het rapport het geval van de tweeëntwintigjarige Nader Alizehi in de gevangenis van Zahedan in 2017. Toen hij medische hulp zocht voor pijn in de borst, werd hij door het personeel van de gevangeniskliniek weggestuurd met maagdarmmedicatie. Hij stierf uiteindelijk aan een hartaandoening.

Weeffouten in het systeem

Weigering van medische zorg lijkt wel ingebouwd in het Iraanse gevangenissysteem. De regelgeving stipuleert dat er geen artsen hoeven aanwezig te zijn in gevangenissen met minder dan vijfhonderd gedetineerden. In gevangenissen met meer dan drieduizend gevangen hoeven er enkel nachtartsen aanwezig te zijn. Bovendien mogen de gevangenisautoriteiten, wars van enige medische expertise, ‘de aanbevelingen van medische professionals verwerpen of negeren’.

De rechterlijke macht in Iran weigert steevast om de weeffouten in het systeem te onderzoeken, en omschrijft de medische zorg voor gevangenen als ‘voorbeeldig’ of ‘ongeëvenaard’.

Amnesty roept dan ook op om gedetineerden die dringend medische zorg nodig hebben onmiddellijk over te brengen naar medische voorzieningen buiten de gevangenis. Ook moet er volgens de mensenrechtenorganisatie dringend een hervorming komen van de ‘zeer gebrekkige Iraanse gevangenisregelgeving’.