Zweden nagelen wapentransporteurs aan schandpaal
Thalif Deen
20 april 2010
Het Internationale Instituut voor Vredesonderzoek (Sipri) heeft maandag een website gelanceerd met daarop transportbedrijven die wapens vervoeren naar oorlogsgebieden. EthicalCargo.org wil hulporganisaties waarschuwen voor dubieuze luchtvaartmaatschappijen die naast noodhulp ook oorlogsmateriaal naar crisisregio's vervoeren.
Volgens Sipri wordt 90 procent van de luchtvrachtvervoerders die zich bezig houden met wapentransporten, ook ingezet bij het vervoeren van hulpgoederen en de ondersteuning van vredesoperaties. In sommige gevallen vervoerden de transportbedrijven zelfs zowel humanitaire hulp als wapens naar hetzelfde crisisgebied.
Bedrijven die op de lijst genoemd worden, zijn Bluebird Aviation, Aerostan, Air Koryo, Ababeel Aviation, Badr Airlines, Juba Air Cargo, Aerocom, Trans-Attico en United Arabian Airways. Een aantal van deze vervoerders werd door de Verenigde Staten en de NAVO ingezet bij de ondersteuning van operaties in Afghanistan en Irak.
Oorzaken
Dat internationale organisaties zoals de Europese Unie, de NAVO en de Verenigde Naties gebruik maken van de diensten van deze dubieuze bedrijven is volgens Hugh Griffith van Sipri te wijten aan een gebrek aan kennis en aan het feit dat er wordt uitbesteed. “Private partijen waaraan wordt uitbesteed, zijn voornamelijk geïnteresseerd in de prijs en hebben minder oog voor zaken als ethiek en veiligheid.”
In sommige gevallen, zoals bij de vredesmissie in Soedan, zijn er volgens Griffith misschien geen alternatieven voorhanden. “En de waarheid is dat sommige luchtvrachtvervoerders die werkzaam zijn in Afrikaanse crisisgebieden, elke vracht aannemen die aangeboden wordt.”
VN-sanctielijst
Sipri wijst erop dat verschillende maatschappijen die op de VN-sanctielijst zijn geplaatst toch gebruikt zijn bij hulpverlening en vredesoperaties. Volgens Griffith valt dit het VN-sanctiecomité zelf niet aan te rekenen. De crisisgebieden zijn zeer moeilijk te controleren en veel lidstaten negeren de aanbevelingen van het comité om geen gebruik meer te maken van de diensten van veroordeelde maatschappijen.
“Het is zeker niet zo dat het sanctiecomité niet genoeg doet. Er wordt juist veel gedaan, met beperkte middelen. Er is nog wel een gebrek aan effectieve informatiecoördinatie en onvoldoende onderkenning van de problemen bij de verschillende verantwoordelijke partijen.”
Website
Volgens Sipri is de nieuwe website de one-stop shop om de wereldwijde gemeenschap te helpen bij het bepalen van ethisch verantwoord beleid op het gebied van logistiek en transport. EthicalCargo.org kan beleidsbepalers ook opmerkzaam maken op andere mogelijke risico’s, zoals vervoerders met een slechte veiligheidsbeoordeling. De website is uitgerust met zaken als een uitgebreide database, een telefonische hulplijn, modelcontracten, voorbeelden van best practices en contractonderhandelingstechnieken.
EthicalCargo.org is mede gefinancierd door het Zweedse Agentschap voor Ontwikkelingssamenwerking (SIDA) en het Zweedse ministerie van Buitenlandse Zaken.