KMS/Kerkasiel.anders
“‘Advocaten moeten vreemdelingen juridisch bijstaan’
Het is niet goed gesteld met de juridische bijstand aan vreemdelingen in België. KMS/Kerkasiel.anders legt in haar junicampagne het accent op één van deze wezenlijke elementen in het verhaal van de immigrant of asielzoeker, namelijk verdedigd worden in zijn/haar rechten! Kwalitatieve, toegankelijke en betaalbare juridische bijstand aangeboden krijgen van goed geïnformeerde en bekwame meesters in de (vreemdelingen)rechten.
Wetten mogen immers nog zo helder, afgelijnd en mooi klinken, ze mogen dan nog zo bol staan van de ‘mensenrechten’, ze moeten ook afgedwongen kunnen worden. Bovendien moet er gewaakt worden over de toepassing ervan. Als blijkt dat het daar fout loopt, als er één en ander wordt ‘vergeten’, dan moet het mogelijk zijn dat te laten rechtzetten. Daarvoor moeten we kunnen beschikken over voldoende juristen en advocaten.
Aan de hand van een enquête bij de leden van het netwerk Kerkasiel.anders en op basis van informatie van niet-gouvernementele organisaties, juristen en advocaten kunnen we vaststellen dat de juridische bijstand aan vreemdelingen in België er niet goed voor staat. Waarop baseren we ons op dat te stellen?
Aan onze universiteiten en hogescholen wordt vreemdelingenrecht als vak niet tot onvoldoende aangeboden aan de studenten.
Weinig studenten, afgestudeerde juristen en advocaten kiezen ervoor om zich in het vreemdelingenrecht te specialiseren, waardoor het aanbod voor de rechtzoekende onvoldoende gegarandeerd is.
Om verschillende redenen is het aanbod niet altijd kwalitatief, toegankelijk en betaalbaar.
In een aantal situaties is er sprake van misbruik in de rechtsbijstand die niet altijd wordt aangeklaagd.
De overheid investeert ruim onvoldoende in de juridische bijstand aan vreemdelingen.
De verdediging van de vreemdelingen bij administratieve rechtbanken is enkel mogelijk door advocate.
Nochtans worden we geconfronteerd worden met meer migratierealiteit, meer gevolgen van de Europese eenmaking en meer mondiale mobiliteit. Gelukkig zijn er in verschillende regio’s ook heel geëngageerde advocaten en juristen aan de slag. Zij zorgen ervoor dat het niet alleen een verhaal is van kommer en kwel. We zullen hen in deze campagne ook een hart onder de riem steken.
Maar zij alleen kunnen de rechtsonzekerheid waarin vele vreemdelingen zich daarvoor bevinden niet verhelpen. Er is een beginnend samenspel tussen advocatuur en juristen uit de niet-gouvernementele organisaties en minderhedensector. Dat samenspel moet versterkt worden in ieders belang. Maar er is meer nodig.
KMS/Kerkasiel.anders pleit er voor om de vicieuze cirkel waarin we terecht zijn gekomen in de juridische bijstand aan vreemdelingen te doorbreken. Dat is niet alleen een verantwoordelijkheid van enkele geëngageerde burgers, maar ook van de ministers met een bevoegdheid terzake. In het bijzonder de minister van Justitie die verantwoordelijk is voor het versterken van de juridische bijstand.
Vijf concrete voorstellen kunnen daartoe bijdragen.
Aan de rechtsfaculteiten van onze Vlaamse universiteiten en in de opleidingen aan onze Vlaamse hogescholen moet het studieaanbod ‘vreemdelingenrecht’ een volwaardige en concrete plaats krijgen.
De studenten aan onze rechtsfaculteiten en in hogeschoolopleidingen moeten aangemoedigd worden om te kiezen voor de studie van het vreemdelingenrecht.
Migranten, asielzoekers en mensen zonder papieren en de hulpverleningsinstanties kunnen een belangrijke rol spelen in het melden van tekorten en mistoestanden in de juridische en rechtsbijstand die wordt aangeboden.
Wij vragen dat het parlement en de minister van Justitie zouden samenwerken om het wettelijk mogelijk te maken dat juristen die tewerkgesteld zijn bij ‘organisaties die zich over vreemdelingen ontfermen’ het recht krijgen om m.b.t. vreemdelingengeschillen te mogen pleiten.
Wij eisen dat de ‘pro deo’ bijstand voor vreemdelingen niet langer afhankelijk blijft van de toevallige beschikbaarheid van advocaten die gespecialiseerd zijn in vreemdelingenrecht. De pro deo bijstand voor vreemdelingen kan gegarandeerd worden door het voorzien van een forfaitaire maandelijkse verloning voor gespecialiseerde advocaten die specifiek voor deze bijstand worden aangetrokken.
De campagne van kerkasiel.anders wordt mee uitgedragen langs lokale kerkasielwakes of acties in Vlaanderen en Brussel. Er zijn lokale initiatieven in ondermeer Antwerpen, Terhagen, Turnhout, Geel, Brussel, Bilzen, Tongeren, Genk, Hasselt, Peer, Sint-Truiden, Gent, Wetteren, Sint-Niklaas, Aalst, Beveren, Blankenberge, Izegem, Brugge en Zevenkerken.