Totale bevolking van China groeide in 2021 met amper 0,34 per 1000

‘Het bevolkingsaantal van China krimpt en dat heeft gevolgen voor de hele wereld’

Rawpixel (CC0)

volgens prognoses van de Universiteit voor Sociale Wetenschappen in Shanghai krimpt de bevolking dit jaar voor het eerst na de hongersnood van 1959-1961

Dit jaar nog zal de Chinese bevolking voor het eerst in meer dan een halve eeuw krimpen. Het is een begin van een grote verschuiving, met gevolgen voor de geopolitiek en wereldeconomie, schrijft Xiujian Peng, econoom aan de Universiteit van Victoria.

Het grootste land ter wereld - goed voor meer dan een zesde van de wereldbevolking - staat op het punt te krimpen. Na vier buitengewone decennia waarin de Chinese bevolking groeide van 660 miljoen naar 1,4 miljard, ligt de bevolking op schema om dit jaar te krimpen, voor het eerst sinds de grote hongersnood van 1959-1961.

Volgens de laatste cijfers van het Chinese Nationale Bureau voor de Statistiek groeide de Chinese bevolking vorig jaar nauwelijks: van 1,4121 miljard naar 1,4126 miljard. De toename met amper 480.000 is een fractie van de jaarlijkse groei met ongeveer acht miljoen tien jaar geleden.

Dalend vruchtbaarheidscijfer

Mogelijk hebben de pandemie en de strikte lockdownmaatregelen het aantal geboorten dit jaar wat verminderd, maar de vertraging is al jaren aan de gang. Het totale vruchtbaarheidscijfer in China (het aantal geboorten per vrouw) lag eind jaren 1980 op 2,6 – ruim boven de 2,1 die minimaal nodig was om sterfgevallen te vervangen. Maar in 1994 was dat nog 1,6 à 1,7 in 2020 amper 1,3 en vorig jaar zelfs 1,15.

Ter vergelijking: in Australië en de Verenigde Staten is het vruchtbaarheidscijfer 1,6 geboorten per vrouw. In het vergrijzende Japan is dat 1,3. (in België ligt het vruchtbaarheidscijfer op 1,55 [cijfers uit 2020], red.)

De daling is opvallend, omdat China in 2016 zijn eenkindbeleid heeft afgeschaft en vorig jaar een driekindbeleid heeft ingevoerd, ondersteund met belastingvoordelen en andere prikkels.

Door de eenkindpolitiek sinds 1980 steeg de verhouding van de geslachten van 106 jongens voor elke 100 meisjes tot 120 jongens per 100 meisjes, en in sommige provincies zelfs tot 130.

Er circuleren verschillende theorieën over de reden waarom Chinese vrouwen terughoudend blijven om kinderen te krijgen. Een daarvan is dat de samenleving gewend is geraakt aan kleine gezinnen, een andere wijst naar de stijgende levensduurte, en nog een andere ziet in de verhoging van de huwelijksleeftijd de belangrijkste oorzaak, omdat geboorten worden uitgesteld en de kinderwens zou afnemen.

China telt minder vrouwen in de vruchtbare leeftijd dan je zou verwachten. Door de eenkindpolitiek sinds 1980 kozen veel paren voor een jongen, waardoor de verhouding van de geslachten bij de geboorte steeg van 106 jongens voor elke 100 meisjes (de verhouding in het grootste deel van de rest van de wereld) tot 120 jongens per 100 meisjes, en in sommige provincies zelfs tot 130.

Keerpunt komt sneller dan verwacht

De totale bevolking van China groeide vorig jaar met amper 0,34 per 1000. En volgens prognoses van de Universiteit voor Sociale Wetenschappen in Shanghai krimpt de bevolking dit jaar - voor het eerst na de hongersnood – met 0,49 op duizend.

Dat keerpunt komt een decennium eerder dan verwacht. In 2019 was de prognose nog dat de bevolking pas in 2029 een piek zou bereiken van 1,44 miljard. En de Verenigde Naties verwachtten de piek nog later, in 2031-32, op 1,46 miljard.

Het team van de Universiteit voor Sociale Wetenschappen voorspelt na 2021 een jaarlijkse gemiddelde daling van 1,1 procent, waardoor de Chinese bevolking in 2100 zal teruglopen tot 587 miljoen, minder dan de helft van ze nu is.

Die voorspelling is gebaseerd op de redelijke aanname dat het totale Chinese vruchtbaarheidscijfer daalt van 1,15 naar 1,1 tegen het einde van dit decennium en daar blijft tot 2100.

Impact op de economie

Maar die snelle achteruitgang van het bevolkingscijfer zal een grote impact hebben op de Chinese economie. Want de Chinese actieve bevolking bereikte al in 2014 en piek en zal naar verwachting krimpen tot minder dan een derde van die piek tegen het einde van deze eeuw.

De oudere bevolking van China (65 jaar en ouder) zal naar verwachting het grootste deel van die tijd blijven groeien en ergens rond 2080 de omvang van de actieve bevolking overtreffen.

Veel arbeidsintensieve productie met lage winstmarges zal uitwijken naar landen zoals Vietnam, Bangladesh en India.

Dat betekent dat momenteel gemiddeld 100 werkende mensen 20 ouderen ondersteunen, maar eind deze eeuw diezelfde 100 actieve Chinezen maar liefst 120 ouderen zullen moeten ondersteunen. De jaarlijkse gemiddelde daling van 1,73 procent van de Chinese beroepsbevolking voorspelt ook een veel lagere economische groei, tenzij de productiviteit snel zou toenemen.

Die snel krimpende beroepsbevolking gaat gepaard met snel groeiende arbeidskosten - nu al twee keer zo hoog als in bijvoorbeeld Vietnam. Daardoor zullen veel arbeidsintensieve productie met lage winstmarges uitwijken naar landen zoals Vietnam, Bangladesh en India.

Tegelijk zal China meer van zijn productieve middelen moeten besteden aan gezondheids- en zorgdiensten om te voldoen aan de eisen van een steeds ouder wordende bevolking.

Modellen van het Centrum voor Beleidsstudies aan de Victoria University voorspellen dat, zonder wijzigingen in het Chinese pensioenstelsel, de pensioenbetalingen zullen vervijfvoudigen van 4 procent van het Chinese bbp vandaag tot 20 procent in 2100.

Wereldeconomie

Voor landen die veel natuurlijke rijkdommen naar China exporteren, zoals Australië, vormt die bevolkingstrend een uitdaging. Ze zullen zich waarschijnlijk meer moeten oriënteren naar producenten in andere landen. Grote importeurs van Chinese producten, zoals de VS, zullen zich op hun beurt ook gradueel meer moeten richten op nieuwe en opkomende productiecentra.

Ondanks alle voorspellingen dat we aan het begin staan van een “Chinese eeuw”, voorspellen deze bevolkingsprojecties dat de invloed kan verschuiven naar andere landen, inclusief buurland India. De Indiase bevolking zal die van China naar verwachting dit decennium nog overtreffen.

Deze opinie verscheen oorspronkelijk bij IPS-partner The Conversation.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.